#سفره_ایرانی
#خورش_فسنجان
مواد لازم:
۱. گوشت گوسفندی: ۱ کیلوگرم، چرخ‌کرده
۲. مغز گردو: ۵۰۰ گرم، چرخ‌کرده
۳. کدو حلوایی: ۲۵۰ گرم، رنده‌شده
۴. رب انار: بسته به ترشی و غلظت رب
۵. پیاز: ۲-۳ عدد متوسط
۶. شکر: ۲-۳ قاشق غذاخوری
۷. زعفران: ۳ قاشق‌غذاخوری، دم‌کرده
۸. روغن حیوانی: ۳-۴ قاشق‌غذاخوری
۹. نمک بدون ید، زردچوبه، فلفل سیاه: به میزان لازم
دستور پخت:
در آغاز #گوشت_گوسفندی چرخ‌کرده را با ۲ عدد #پیاز، نمک، #فلفل، #زردچوبه و دیگر ادویه دلخواهتان، چنگ‌بزنید تا مایه کوفته‌ریزه یکدست شود. آن‌گاه دست‌هایتان را در یک کاسه آب سرد بزنید و به اندازه یک کله‌گنجشک از مایه بردارید، میان دو دست گلوله‌کنید و در سینی بگذارید. پس از آنکه همه گوشت سرگنجشکی شد، ۳-۴ قاشق #روغن_حیوانی را در یک تابه روی آتش ملایم داغ‌کنید و کوفته‌ها را در روغن بغلتانید و زمانی که خوب سرخ‌شد و پخت، کنار بگذارید.
سومین پیاز را در روغن باقیمانده گوشت تفت‌دهید تا کمی رنگ بگیرد و زردچوبه، فلفل سیاه و مغز #گردو را بیفزایید و ۵-۶ دقیقه بچرخانید تا بوی خامی آن گرفته شود. در این مرحله #کدو_حلوایی چرخ‌کرده یا ریز رنده‌شده، چند لیوان آب، زعفران حل‌کرده و کمی نمک را توی دیگ بریزید و آتش را زیادکنید تا به‌جوش‌بیاید.
خورش فسنجان به‌خاطر چاشنی شیرین، باید کم‌نمک باشد.
کدو حلوایی، تیزی مغز گردو را می‌گیرد و مایه فسنجان را سبک‌تر می‌کند. می‌توانید کدوحلوایی را به مایه انواع فسنجان بیافزایید و کمی گرد دارچین هم روی آن بپاشید.
پس از جوش‌آمدن، در دیگ را بگذارید و بگذارید روی حرارت خیلی‌کم، ۳-۴ ساعت گردو، روغن خود را به‌خوبی پس‌بدهد. سپس گوشت قلقلی را بیفزایید و بگذارید با در بسته، ۱ ساعت دیگر بپزد. در پایان #رب_انار، شکر و نمک غذا را بسته به ذائقه‌تان اندازه‌کنید و بگذارید خورش ۱۰-۱۵ دقیقه دیگر بجوشد.
مایهٔ فسنجان باید غلیظ باشد. پس اگر آب زیاد ریخته‌بودید، پیش‌از افزودن رب انار، در دیگ را باز بگذارید و چند لحظه آتش را تیزکنید تا غلیظ شود. سپس رب و چاشنی‌ها را بیفزایید. پس‌از افزودن رب انار، دقت‌کنید که حرارت کم باشد تا خورش ته‌نگیرد.
در همه انواع خورش فسنجان، می‌توان به جای رب انار، از آب انار، رب نارنج، لواشک آلو یا آلوچه حل‌کرده در آب داغ و آبغوره، و به جای کدوحلوایی از آلو بخارای پخته و صاف‌کرده یا هویج، و به جای شکر از #شیره_انگور بهره‌برد.
ترشی و شیرینی چاشنی را بسته به ذائقه، با افزایش و کاهش ماده ترش و شیرین اندازه‌کنید.
#فسنجان_بادام نیز در گذشته بسیار معمول بوده‌است. می‌توانید با همین دستور، فسنجان بادام درست‌کنید و تنها به جای مغز گردو، از بادام پوست‌گرفته و چرخ‌کرده بهره بگیرید.
منبع:
کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، تألیف نجف دریابندری (با ویرایش فراوان)
به کوشش: بانو زینب عباسی
خورش فسنجان، خوراکی ایرانی، بسیار مغذی و خوشمزه و دارای مواد معدنی و ریزمغذی‌های موردنیاز بدن است و بیشتر افراد، به‌شرط تندرستی عمومی و درستی دستگاه گوارش، می‌توانند از آن بهره‌بگیرند.
گردو و شیره انگور، ممکن است موجب خارش بدن یا التهاب مخاط دهان شوند. رب انار و کدوحلوایی، مصلح این ضررهای احتمالی هستند و می‌توان به عنوان چاشنی هم از آنها بهره‌برد.
روزهای سرد #پاییز و #زمستان زمان خوبی برای خوردن خورش فسنجان گردو یا بادام است چون این خورش، خوراکی سنگین است و در این فصول هم دستگاه گوارش انسان، قوی‌تر و نیاز ما به انرژی، بیشتر می‌شود.
آب و رب انار را نباید با آب مخلوط‌‌کرد. به همین‌خاطر همیشه آنها را در مرحله پایانی پخت که آب غذا بسیار اندک شده و اصطلاحاً به روغن افتاده، می‌ا‌فزایند.
#دکتر_ناصر_رضایی_پور
آشنایی با خواص غذایی و درمانی خوراک‌ها و غذاهای اصیل ایرانی در شبکه پیام تندرستی 
@tandorostan