آخرین مطلب

تبخال و علل و عوامل و راههای پیشگیرانه با نگاهی به طب سنتی

طب سنتی و درمان تبخال – قسمت اول #تبخال

چرا تبخال می زنیم؟ 

تبخال یک بیماری مسری و ویروسی است که مثل ویروس سرماخوردگی یا آنفلوآنزا باید از شخص دیگری وارد بدن شود. در مورد تبخال هر گونه تماس با فردی که زخم تبخال روی صورتش وجود دارد (مثلاً روبوسی) می تواند باعث انتقال ویروس و ابتلا به این بیماری شود. یکی دیگر از راه های شایع انتقال تبخال استفاده از لوازم غذاخوری، تیغ یا حوله دیگران است. نکته اینجاست که حتی در زمانی که تبخال از آن حالت پر آب خارج شده و اصطلاحاً دلمه بسته باز هم به شدت مسری است و می تواند باعث انتقال بیماری شود.

وقتی ویروس پنهان می شود

بعد از انتقال ویروس، علائمی شبیه یک سرماخوردگی شدید بروز می کند. بیمار دچار گلودرد شده و در برخی موارد بلع با اشکال روبرو می شود. در داخل دهان زخم هایی در ناحیه گونه و روی لثه ها ایجاد می شود که ملتهب و قرمز رنگ هستند. بیمار معمولاً دچار سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و تب است. این بیماری معمولاً خودبه خود و بدون بروز مشکلی حداکثر تا ۲ هفته بهبود می یابد. اما این همه ماجرا نیست.

بعد از رفع علائم بیماری تبخال اولیه، ویروس تبخال در بدن باقی مانده و به طرف عقده های عصبی حرکت می کند. سپس ویروس در سلول های عصبی مستقر شده و اگر شرایط مناسب شود مجدداً فعالیت خود را این بار به شکلی خفیف تر از حالت اولیه ادامه می دهد. از اینجا به بعد است که زخم تبخال معروف بروز می کند.

بعد از ابتلا به بیماری تبخال اولیه بسیاری از افراد مستعد تبخال ثانویه یا همان تبخال عود کننده لب می شوند. البته تعدادی از بیماران هم با وجود ابتلا به تبخال اولیه و سیستمیک هرگز دچار تبخال عود کننده نمی شوند. اغلب افراد به دنبال ضعف سیستم ایمنی دچار تبخال عود کننده می شوند. عواملی مثل تب، قاعدگی، استرس های روحی و جسمی، خستگی و قرارگیری بیش از حد در معرض نور آفتاب همه می توانند باعث عود تبخال شود.

چه علائمی دارد؟

اغلب شما با علائم تبخال دهانی آشنایی دارید. با این حال مرور آن خالی از فایده نیست. تبخال لب همان طور که از اسمش هم مشخص است، معمولاً همیشه در نقطه خاصی از لب و دهان ایجاد می شود. فرد یکی، ۲ روز قبل از آن نقطه یا به طور گسترده در اطراف دهان احساس خارش، سوزش یا گزگز می کند، سپس یک برجستگی کوچک پر از مایع شبیه یک جوش کوچک در لبه بیرونی لب روی پوست ظاهر می شود.

البته ممکن است این برجستگی در اطراف بینی یا چانه یا گونه هم ایجاد شود. مایع درون این برجستگی به شدت عفونی و مملو از ویروس تبخال است. در صورت پاره شدن و رسیدن آن به بخش های دیگر پوست به راحتی ممکن است آن نواحی را نیز آلوده کرده و باعث ایجاد تبخال در آن مناطق نیز شود. بعد از چند روز برجستگی سوراخ شده و ترشح می کند.

این حالت معمولاً در روز چهارم یا پنجم اتفاق می افتد و بیشترین احتمال آلودگی در سایر مناطق بدن یا سرایت به سایر افراد مربوط به همین مرحله است. در این مرحله گاهی بیمار دچار تب و برجستگی غدد لنفاوی زیر فک نیز می شود. سپس به مرور روی زخم اصطلاحاً دلمه می بندد و پوست جدید از زیر دلمه تشکیل می شود. بعد از گذشت چند روز این دلمه کنده شده و زخم بدون برجای گذاشتن اثری (بدون اسکار) ناپدید می شود.

طب سنتی و درمان تبخال- قسمت دوم

هشدار ! 

تبخال اگرچه بیماری آزاردهنده ای است اما اصولاً خطرناک نیست و بدون بر جای گذاشتن اثری حداکثر تا ۲ هفته بهبود می یابد. اما اگر تبخال شما بعد از گذشت ۲ هفته هنوز خوب نشده بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.

همچنین کسانی که به هر دلیلی دچار ضعف سیستم ایمنی هستند (مثل مبتلایان به ایدز، بیماری های خونی، بیمارانی که داروهای شیمی درمانی مصرف می کنند، مصرف کنندگان داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی، کسانی که مدت طولانی است کورتون دریافت می کنند) بهتر است هنگام ابتلا به تبخال به پزشک مراجعه کنند چون این احتمال وجود دارد که ویروس ارگان های حیاتی بدن از قبیل ریه، کبد و مغز را درگیر کند. عفونت این اعضای بدن با ویروس تبخال می تواند مرگبار باشد.

از سوی دیگر اگر بیماری تبخال بخش های دیگری از بدن را درگیر کرد و ترشحات آن به خصوص به چشم یا نوک انگشتان دست رسید و شما در این نواحی احساس سوزش و درد داشتید فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر ویروس وارد چشم شود و در این ناحیه زخمی ایجاد کند به نابینایی منجر می شود.

پیشگیرى

براى اینکه از ابتلا به تبخال پیشگیرى کنید و یا نگذارید تبخال به سایر نقاط بدنتان یا افراد دیگر منتقل شود، به توصیه هاى زیر عمل کنید:

*از بوسیدن یا تماس پوستى با افراد مبتلا به تبخال، در زمانى که تاول روى پوست آنها وجود دارد خوددارى کنید. ویروس مى تواند تا هنگامى که ترشحات مرطوب در تاول وجود دارند، انتقال یابد.

* از وسائل مشترک استفاده نکنید. وسائل غذاخورى، حوله ها و سایر چیزهاى شبیه به آنها مى تواند در صورت وجود تاول ها، باعث انتقال بیمارى شود.

*دست هایتان را تمیز نگه دارید: اگر مبتلا به تبخال هستید، قبل از لمس کردن افراد دیگر، دست هایتان را بشویید.

*مراقب لمس کردن سایر نقاط بدنتان باشید، به خصوص چشم ها و دستگاه تناسلى، به گسترش عفونت حساسند.

*از عوامل تحریک کننده بپرهیزید. از جمله وضعیت هایى که ظهور تبخال را تحریک مى کنند، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید است.

*از کرم هاى ضدآفتاب استفاده کنید. کرم ضدآفتاب را پیش از قرار گرفتن طولانى مدت زیر آفتاب، چه در تابستان و چه در زمستان، روى لب ها و صورتتان بمالید تا از ظهور تبخال پیشگیرى کنید.

مراقبت شخصى

تبخال معمولاً بدون درمان ناپدید مى‌شود. در طول مدتى که تبخال وجود دارد، با رعایت نکات زیر مى توانید از ناراحتى رهایى یابید:

استفاده از گرما یا سرما

اجازه بهبود به ضایعه بدهید: از فشار دادن، کندن یا سوراخ کردن تاول‌ها بپرهیزید.