سیاهدانه کاربردی بسیار جامع برای درمان با نگاهی به طب اسلامی و سنتی چیست

_{سیاه‌دانه (شونیز)}

 _{از جمله درمان‌های عمومی در طب اسلامی سیاه‌دانه یا شونیز می‌باشد؛ روایات زیادی درباره فوائد سیاه‌دانه نقل شده است، پیامبر اکرم ص می‌فرمایند: «در سیاه‌دانه درمان هر دردی است به جز سام.» منظور از «سام» بیماریای است که منجر به مرگ میشود یا خود مرگ. از این روایت معلوم شود که در سیاه‌دانه مواد زیادی وجود دارند که درمان بیماری‌های مختلفی هستند، مانند عسل. حضرت علی ع می‌فرمایند: «هیچ بیماری ای نیست مگر اینکه در سیاه‌دانه درمانی برای آن هست.» روایات از این دست که می‌گویند در سیاه‌دانه درمان کل بیماری‌ها به جز مرگ وجود دارد، بسیارند، اما علاوه بر این، روایاتی نیز وجود دارد که سیاه‌دانه را به عنوان بهترین درمان‌ها معرفی می‌کند، در روایتی از پیامبرص آمده: «بهترین درمان‌ها حجامت، فصد و سیاه‌دانه هستند»، همچنین روایت شده کسانی نزد پیامبرص آمدند و برای درمان بیماری از طریق جراحی از ایشان سؤال نمودند، پیغمبرص در اثر اصرار آنها، با اکراه اجازه به انجام عمل جراحی دادند ولی سیاه‌دانه را به عنوان درمان بهتر معرفی کردند. از روایت معلوم میشود که عمل جراحی نوعی درمان و مورد تأیید پیامبرص می‌باشد، اما بهترین درمان نیست و در عوض استفاده از سیاه‌دانه در بسیاری از موارد می‌تواند نیاز به عمل جراحی را مرتفع کند.}

 _{درمان در طب اسلامی نوعاً ریشه‌ای است و از طریق تعدیل طبایع چهارگانه صورت می‌گیرد، ولی سیاه‌دانه این گونه نیست؛ براساس آنچه در روایات آمده مقدار مصرف سیاه‌دانه برای درمان بیماری، معمولاً هفت عدد میباشد که این مقدار نمی‌تواند در تعدیل مزاج تأثیر بسزایی داشته باشد؛ می‌توان گفت که سیاه‌دانه وقتی به موضع بیماری می‌رسد آن را درمان می‌کند و به نوعی درمان موضعی انجام می‌دهد که با درمان از طریق تعدیل مزاج تفاوت دارد، بنابراین برای درمان با سیاه‌دانه نیاز به مزاج شناسی نمی‌باشد، دلیل این گفتار روایتی است که می‌فرماید: از امام موسی کاظم ع درباره تب غَب (نوعی تب که انسان را به طور متناوب مبتلا می‌کند) سؤال شد، ایشان فرمودند: «سه قاشق مرباخوری عسل و سیاه‌دانه خورده شود، همانا تب ریشه‌کن خواهد شد، و این دو مبارک‌اند، خدای متعال درباره عسل فرموده: «از شکم زنبور شرابی خارج می‌شود با رنگ‌های مختلف که در آن برای مردم شفا است»، و رسول خداص فرموده: «در سیاه‌دانه درمان هر دردی است به جز سام، سؤال شد: سام چیست؟ پیامبرص پاسخ دادند: مرگ»، سپس امام فرمودند: و این دو نه متمایل به سردی هستند نه متمایل به گرمی و بر طبایع تأثیری ندارد، همانا این دو هرجا واقع شوند درمان هستند».}

 _{از این روایت این گونه استفاده میشود که این دارو باید به موضوع بیماری برسد و طریقه استفاده آن می‌تواند متفاوت باشد؛ گاه به شکل خوراکی، گاه به شکل سعوط (استعمال به روش استنشاق از بینی)، مالیدن و روش‌های دیگر.}

 _{لازم به ذکر است که بعضی بیماری‌ها علائم ظاهری ندارند و به صورت مخفی در بدن وجود دارد و استفاده از سیاه‌دانه برای درمان این بیماری‌ها مفید است؛ دلیل آن روایتی است از امام رضاع که می‌فرمایند: «سیاه‌دانه مبارک است، بیماری نهفته را از بدن خارج می‌کند.»}

 _{?شرایط استفاده از سیاه‌دانه :}

 _{استفاده از سیاه‌دانه به عنوان درمان شرایطی دارد، ا}

_{اول اینکه تعداد مورد استفاده باید فرد باشد؛ در بیشتر موارد سه، پنج و بیش از همه هفت عدد توصیه شده است، البته در مواردی مقدار مصرف با معیار وزن بیان شده است.}

 _{شرط دوم، ایمان و اعتقاد است؛ برای استفاده از هر دارویی لازم است که شخص به مفید و مؤثر بودن دارو عقیده داشته باشد و سیاه‌دانه نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ در روایت آمده زمانی امام صادق ع در مدینه بودند و از پدرانشان نقل کردند که پیامبرص به شخصی که شکمش درد داشت فرمودند: «به اندازه قدری نوشیدن از عسل بردار، و در آن سه یا پنج یا هفت عدد سیاه‌دانه بریز، سپس بنوش که به اذن خدای تبارک و تعالی درمان می‌شوی»، شخصی از اهل مدینه به امام گفت: ما این کار را کردیم و نفعی ندیدیم، امام صادقع پاسخ دادند: «همانا برای اهل ایمان نفع دارد و برای اهل نفاق نفع ندارد، لابد شما منافقید و آن را (سیاه‌دانه را) به دلیلی غیر از تصدیق و سفارش پیامبرص استفاده کردید» و آن مرد سرش را پایین انداخت.}

 _{شرط سوم، استفاده صحیح از سیاه‌دانه است؛ بسته به اینکه سیاه‌دانه را برای چه استفاده می‌کنید روش و مقدار استفاده از آن متفاوت است، بنابر آنچه در روایات آمده برای بعضی از بیماری‌ها سیاه‌دانه باید آسیاب شود و برای بعضی از موارد آسیاب نشود، در مواردی استفاده از آبی که سیاه‌دانه در آن خیسانده شده توصیه شده است و نیز مقادیر مختلفی برای موارد مختلف ذکر شده است.}

 _{شرط چهارم، رسیدن سیاه‌دانه به موضع بیماری می‌باشد.}

 _{برخی از بیماری‌ها که با سیاه‌دانه درمان می‌شوند :}

 _{قرقر و درد شکم، دردهای درون بدن، تب غب (نوعی تب که به طور متناوب انسان را مبتلا می‌کند مثلاً یک روز در میان یا هر چند روز)، سختی ادرار (شاید پروستات)، تب، سردرد (میگرن)، ورم ملتحمه و … .}

_{?? http://www.abbastabrizian.ir/edu/drug/?t=16}