عضلات و گرفتگی آن با نگاهی به طب سنتی درمان شود

_{اسپاسم با گرفتگی عضلات و راههای درمان:}

 _{فرد شاید مجبور شود برای کاهش درد، بدن خود را به یک سمت خم کند.}

 _{چندین علت احتمالی برای این گرفتگی های عضلانی وجود دارد که عبارتند از} 

 _{فعالیت و فشار بیش از حد به عضلات ناحیه درگیر در زمان ورزش و فعالیت، گرم کردن ناکافی قبل از شروع ورزش ، کافی نبودن تمرینات کششی عضلات ناحیه، ورزش و فعالیت بدنی در گرما، خستگی عضلانی، کم آبی بدن، کمبود عناصر معدنی ضروری مانند کلسیم، روی و پتاسیم، آسیب اعصاب منطقه (مانند بیماران ضایعات نخاعی)، گردش خون ناکافی عضو درگیر، حالت دفاعی بدن در برخی آسیبها (مانند ناحیه کمر) برای جلوگیری از آسیب بیشتر به ناحیه آسیب دیده در بدن، دوران بارداری ، عوارض مصرف برخی از داروها ، بیماریهایی مانند مشکلات تیروئید و کلیه ها، اسهال و استفراغ ، از جمله علل اسپاسم عضلانی هیپوکلسمی، آلکالوز، مننژیت، صرع، آسیب مراکز عصبی بالاتر مانند قطع نخاع و کزاز هستند. اسپاسمهای خفیف عضلانی مثلا در کمردرد را با داروهایی مانند متوکاربامول، دیازپام و بکلوفن می‌توان درمان کرد.، کشیدگی ماهیچه، جراحت، بیماری هایی همچون فلج مغزی و MS و همین طور واکنشی به سمی خاص مثل استرکنین.}

 _{اگر اسپاسم همان قولنج باشد، ممکن است ناگهانی و با جابجائی باد در زیر پوست ایجاد شود.}

 _{از عوارض مهم مسمومیت با سرب دردهاى روده‏اى را نیز مى ‏توان نام برد و در مرحله نهائى مسمومیت، اسپاسم‏ عروقى نیز قابل ذکر است که بر همین پایه اختلالات، در کلیه‏ ها بروز مى‏نماید و چنین بنظر مى ‏رسد که همین اسپاسم‏ عروقى مداوم از یک طرف و اثر مزمن سرب از جانب دیگر بر روى مخاط روده ایجاد همان فرحه‏ هائى را مى ‏نماید که در کتاب قانون از آن نام برده شده است.[۱]}

 _{سبزیهاى تند چون تره‏ تیزک موجب” اسپاسم‏” مى‏شوند. [۲]}

 _{به کسى که سرشار از شادى بوده و یا گرفتار غم و درد زیاد مى ‏باشد نباید داروى مسهل خورانید. (این امر سبب اسپاسم‏ مى‏گردد). [۳]}

 _درمان:

 _{آنچه در بالا گفته شد، مختصری در مورد تعریف و علل پیدایش اسپاسم یا گرفتگی عضلانی بود که در ادامه به روش درمان سنتی آن اشاره خواهد شد.}

 _{قبل از هر چیز به نظر می رسد که گرفتگی عضلات از بسته شدن عروق یا رگهای آن عضو بر اثر فشار زیاد و ممتد باشد، چه بسا نرسدن خون لازم به عضو(به علت غلظت خون) علت گرفتگی عضله شود، البته بنده بارها در استخر یا دریا دچار گرفتگی عضله شده ام ولی بیشتر مواقع مربوط به نشستن یا خوابیدن ثابت می باشد. در گرفتگی ناگهانی عضله یا عضوی با ماساژ و آب گرم التیام می یابد.}

 _{خوارکی ها یا داورهایی در ادامه پیشنهاد می شود، در واقع بازکننده ی عروق و رقیق کننده خون می باشند.}

 _{اسپاسم قولون: مبتلایان به تورم قولون سینى (سیگموئیدیت) و اسپاسم‏ که مدفوع بصورت تکه‏تکه و به دفعات دفع مى‏شود. در این صورت باید آن‏قدر بنشینند و توجه گیرند تا مدفوع دست آخر رقیق و آبکى گردد. مدت کلى مورد نظر مى‏باید حدود بیست دقیقه به طول انجامد.‏[۴]}

 _{بادرنجبویه‏: نفخ معده و روده ‏ها را به ‏سرعت از بین مى ‏برد؛ ضد تشنج است و هرگونه اسپاسم‏ و دردهاى قولنجى روده‏[۵] و عسر الطمث‏[۶] را درمان مى ‏کند. [۷]}

 _{پروفسور دیولافه‏[۸] مشاهدات بسیار دقیق و جالبى در مورد فواید انگور در اسپاسم‏ پیلور دارد. [۹]}

 _{بامیه: تخم آن معرّق، ضد اسپاسم‏ (قولنج) و بهترین تونیک قلبى است. [۱۰]}

 _{تخم رازیانه ضد اسپاسم‏، معطّر، ضدّ نفخ، و گاز دستگاه گوارش است. [۱۱]}

 _{تخم ترب ضد اسپاسم‏ و قولنج بوده، در عین‏ حال مقوى عمومى نیز مى ‏باشد. [۱۲] از حضرت صادق (ع) است که فرمودند[۱۳]: بخورید ترب را که در آن سه خاصیّت است. برگ سبز آن ضد اسپاسم‏ و بادشکن است، تخم آن مدّر بول و غده آن (ساقه زیرزمینى) از بین‏ برنده بلغم است. [۱۴]}

 _{چاى مقوى معده بوده به علت هضم مواد پروتیدى، ضد تشنّج، اسپاسم‏ عضلانى، معرّق، تقویت‏ کننده اعصاب، نرم‏ کننده برونش‏ها (به علت وجود تئوفیلین)، مدّر (وجود کافئین و تئین)، آرام‏بخش (وجود کافئین)، ضد اسهال (وجود پلى فنول، تانن‏ها) محرّک قلب و اعصاب مغزى است.[۱۵]}

 _{زردآلو محرک مرکز تنفسى، مقوّى، ضد اسپاسم‏، مؤثر بر آسم برونشى سرماخوردگى‏ها، روماتیسم و ورم‏ها مى‏ باشد.[۱۶]}

 _{سیاه دانه: ضد فشارخون، زیادکننده شیر، ضد اسپاسم‏ و کرم، قاعده ‏آور و بهترین داروى رینیت آلرژیک به صورت محلول در روغن زیتون است. [۱۷]}

 _{سیر ضد اسپاسم‏ و قولنج و به اصطلاح بادشکن است. [۱۸]}

 _{شاه تره پایین آورنده فشارخون، محرّک تنفّسى، ضد اسپاسم‏، مخصوصا مقوى قلب است. [۱۹]}

 _{شنبلیله: کم‏ کننده چربى خون به علت وجود لیمونن و غیر و ضد درد، آرام‏بخش عصبى، تقویت‏ کننده ماهیچه ‏ها (تونیک تروموسکولر)، ضد اسپاسم‏ و …}

 _{شوید : در تمام نقاط دنیا از دانه شوید به ‏عنوان بادشکن، محرّک، مقوى معده، ضد اسپاسم و قولنج استفاده مى‏شود. [۲۰]}

 _{دانه گشنیز ضد اسپاسم‏ بوده و براى نرم کردن سینه از آن استفاده مى ‏شود. [۲۱]}

 _{گروه نعناعیان همگى دافع گازهاى دستگاه گوارش، ضد نفخ، ضد اسپاسم‏، تقویت ‏کننده معده، ضد کولیت‏ها مخصوصا کولیت عصبى، ضد استفراغ و اسهال مى ‏باشند. [۲۲]}

 _{بابونه‏ کاربرد آن به عنوان ضد اسپاسم‏ براى تسکین تب مصرف مى‏ شود.[۲۳]}

 _{پاخر یا پاى‏خر در بیماریهاى تنگ نفس سرفه، برونشیت، ورم حنجره و بیماریهاى‏ کلیه و مثانه مفید است.[۲۴] خاصیت ضد التهابى ملایمى دارد خاصیت ضد اسپاسم‏ دارد و براى التیام زخم‏ها مصرف مى‏ شود. [۲۵]}

 _{بومادران به صورت خوراکى به ‏عنوان ضد التهاب، ضد اسپاسم‏، کاهنده ‏ى فشارخون، کاهنده‏ ى تب، ضدعفونى ‏کننده‏ ى مجارى ادرارى و به صورت موضعى به ‏عنوان ضد شورى سر و مرطوب‏ کننده ‏ى پوست مورد استفاده قرار مى‏ گیرد.[۲۶]}

 _{از میوه ‏ى جعفرى به عنوان خلط آور، ضد نفخ، ضد اسپاسم‏، ضد التهاب و ادرارآور استفاده مى‏ شود. علاوه بر آن به‏ عنوان یک معطّر کننده در صنایع غذایى مورد مصرف قرار مى‏ گیرد.[۲۷]}

 _{آثار ضد میکروب، ضد انگل، بادشکن و ضد اسپاسم‏ دارچین، احتمالا به دلیل اسانس آن است.}

 _{رازیانه‏: از رازیانه به صورت خوراکى در درمان نفخ، سوء هاضمه و اسپاسم عضلات، همچنین به ‏عنوان خلط آور، ادرار آور و افزایش ‏دهنده‏ ى شیر استفاده مى ‏شود و گاه به صورت موضعى به‏ عنوان ضد میکروب در درمان التهاب لثه مورد استفاده قرار مى‏ گیرد. [۲۸]}

 _{از ریحان به عنوان ضد اسپاسم‏، ضد نفخ، اشتها آور، آرام بخش، ادرار آور و شیر افزا استفاده مى‏ شود. علاوه بر آن به‏ عنوان سبزى و ادویه مورد مصرف قرار مى‏ گیرد. از اسانس ریحان در صنایع کنسرو سازى و آرایشى- بهداشتى نیز استفاده مى‏ شود. [۲۹]}

 _{از زعفران به عنوان ماده‏ ى معطّر کننده و طعم‏ دهنده استفاده مى‏ شود و نوع تازه آن به ‏عنوان داروى آرام‏ بخش و ضد اسپاسم‏ مصرف مى‏ شود. [۳۰]}

 _{زیتون داراى اثر کاهش ‏دهنده ‏ى قند خون است و تأثیر ادرار آور نیز دارد. اثر پایین‏ آورنده ‏ى فشارخون در حیوانات مختلف که داراى فشارخون عادى و بالا بودند، به وسیله ‏ى اولئوروپئین موجود در برگ زیتون ثابت شده است. همچنین بر سلسله اعصاب مرکزى و جریان خون سطحى نیز مؤثر است و باعث افزایش جریان خون عروق کرونر نیز مى‏ شود. به علاوه داراى اثر ضد اسپاسم‏ روى عضلات صاف و اثر ضد آریتمى نیز مى‏ باشد.[۳۱]}

 _{زیره ‏ى سیاه داراى اثرات ضد نفخ، ضد اسپاسم‏، ضد میکروب و قابض است و همچنین در درمان اختلالات گوارشى بویژه در قولنج نفخى کودکان و همچنین التهاب‏ هاى دستگاه تنفسى کاربرد دارد. [۳۲]}

 _{سنبل الطیب داراى آثار آرام‏ بخش، خواب ‏آور و ضد اسپاسم‏ است و در درمان مواردى چون بى‏ قرارى، مشکلات عصبى براى خوابیدن، فشار عصبى و کولیک‏ هاى گوارشى مورد استفاده قرار مى‏ گیرد. [۳۳]}

 _{میوه‏ هاى کرفس به علت درصد بالاى اسانس، داراى خاصیت ضد اسپاسم‏ و سداتیو است. [۳۴]}

 _{اسطخودوس: آرام‏ بخش، ضد درد، ضد اسپاسم‏، ضد تشنج، ضد افسردگى، گندزدا، بهبود دهنده، سیتوفیلاکتیک، پیشاب ‏آور، ضد روماتیسم، دافع حشرات. [۳۵]}

 _{مرزنگوش: گندزدا، ضد سم، ضد ویروس، ضد اسپاسم‏، آرام‏ بخش، خلط آور، ضد درد، ضد تحریک.[۳۶]}

 _{اکالیپتوس: گند زداى عمومى (به ویژه در مورد شش‏ها و مجارى ادرار)، ضد التهاب، خلط آور، ضد اسپاسم‏، کاهنده قند خون، تب‏بر، محرّک، التیام‏ بخش، التیام‏ دهنده زخم‏ ها، انگل ‏کش. [۳۷]}

 _{نارنج : تب‏ بر، اشتها آور، بهبود دهنده هضم، ضد اسپاسم‏، آرام‏ بخش، مقوى قلب.[۳۸]}

 _{نارنگى : آرام ‏بخش، ضد اسپاسم‏، ملایم، خواب ‏آور، ضد تنش عصبى و مؤثر در درمان بى خوابى و صرع.[۳۹]}

 _{بهارنارنج : ضد افسردگى، ضد اسپاسم‏، آرام‏بخش، کاهنده انقباضات فراوان ماهیچه قلب، مقوى جنسى، محرّک چاکراى قلب.[۴۰]}

 _{بادیان رومی: اشتها آور، ضد نفخ، ضد اسپاسم‏، محرّک عمومى (دستگاه گوارش، دستگاه تنفس و قلب)، شیر افزا، پیشاب ‏آور، مقوى جنسى و در مقادیر زیاد بیهوش‏کننده‏. [۴۱]}

 _{تخم بامیه معرق است و محرک قلبى و ضد اسپاسم‏ است.[۴۲]}

 _{پرتقال به ‏طور کلى ضد اسپاسم‏ و آرام بخش است. [۴۳]}

  _{در فرانسه یک قاشق سوپ‏ خورى گل زالزالک را در یک فنجان آب جوش دم مى‏ کنند، ۳- ۲ فنجان از آن را در روز به عنوان ضد اسپاسم‏، رفع‏ کننده بى ‏خوابى و ناراحتى‏ هاى دوران یائسگى مى‏ خورند.[۴۴]}

 _{از مغز هسته هلو و گل و برگ و حتى پوست ریشه درخت هلو در طب سنتى استفاده مى ‏شود. مغز هسته آن مسهل است، خون را تصفیه مى‏ کند، ضد اسپاسم‏ است و سرفه را تسکین مى ‏دهد و براى روماتیسم مفید است، خونریزى را بند مى ‏آورد بخصوص خونریزى رحمى را (در این موارد از هسته زردآلو نیز استفاده مى‏ شود) [۴۵]}

 _{اکلیل الجبل: در فرانسه ۱۰- ۵ گرم سرشاخه گل دار و گلهاى گیاه را در یک لیتر آب جوش دم مى ‏کنند و ۳- ۲ فنجان در روز به عنوان ضد اسپاسم‏ در موارد آسم روزانه مى‏ خورند.[۴۶]}

 _{گل مریم‏: گلهاى گیاه مدّر و قى ‏آور است. پیازهاى آن را که خشک کرده و به صورت گرد در مى ‏آورند، براى معالجه سوزاک به کار مى‏ برند. در هندوچین از پیاز گیاه به عنوان ضد اسپاسم‏ استفاده مى‏ شود [پروت و هریر].[۴۷]}

 _{کافور: کرم‏کش است و معالج وبا و فلج مى‏باشد. در هند و چین به عنوان ضد اسپاسم‏ و براى کاهش ترشح شیر مستعمل است [کروست و پتلو].[۴۸]}

 _{رازک ممکن است عضلات نرم آستر مجارى هاضمه را آرام کند. این پژوهش را که دانشمندان محقق فرانسوى به عمل آورده ‏اند مصرف سنتى کهن رازک را به عنوان ضد اسپاسم‏ و کمک به هاضمه تأیید مى‏کند.[۴۹]}

 _{به ‏لیمو براى معطّر کردن آشامیدنى‏ ها و سالاد میوه و ژله ‏ها استفاده مى ‏شود. جوشانده برگها و گلهاى به ‏لیمو را به عنوان تب‏بر، آرام‏بخش، ضد نفخ و ضد اسپاسم‏ و آرام ‏کننده اعصاب مى‏ خورند.[۵۰]}

 _{تحقیق: هاشم مالکی خرداد ۱۳۹۳}

 _{[۱] – قانون (ترجمه شرفکندى)، ج‏۱، ص: ۲۳۰}

 _{[۲] – راز درمان (رساله اى در پزشکى سنتى و گیاه درمانى)، ج‏۱، ص: ۶۳}

 _{[۳] – راز درمان (رساله اى در پزشکى سنتى و گیاه درمانى)، ج‏۱، ص: ۶۷}

 _{[۴] – راز درمان (رساله اى در پزشکى سنتى و گیاه درمانى)، ج‏۱، ص: ۶۳}

 _{[۵]- Colique}

 _{[۶] – Dysmenorrhee}

 _{[۷] – مجموعه آثار دکتر سید جلال مصطفوى کاشانى، ج‏۲، ص: ۲۸۶}

 _{[۸] ( ۲).Dieulafe}

 _{[۹] – مجموعه آثار دکتر سید جلال مصطفوى کاشانى، ج‏۲، ص: ۳۶}

 _{[۱۰] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۱۵۴}

 _{[۱۱] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۱۶۰}

 _{[۱۲] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۱۶۲}

 _{[۱۳] – کل الفجل فان فیه ثلث خصال، ورقه یطرد الریاح و لبه یسیل البول و اصوله یقطع البلغم}

 _{[۱۴] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۱۶۳}

 _{[۱۵] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۱۷۷}

 _{[۱۶] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۱۸۴}

 _{[۱۷] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۱۸۷}

 _{[۱۸] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۱۹۶}

 _{[۱۹] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۱۹۹}

 _{[۲۰] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۲۰۱}

 _{[۲۱] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۲۱۹}

 _{[۲۲] – همیشه لاغر و سلامت باشید، ص: ۲۳۴}

 _{[۲۳] – کتاب معارف گیاهى، ج ۵، ص ۹۵٫/ دائره المعارف بزرگ طب اسلامى، ج‏۱، ص: ۳۱۹}

 _{[۲۴] – خواص میوه‏ها و خوراکیها، ص ۸۶٫}

 _{[۲۵] – دائره المعارف بزرگ طب اسلامى، ج‏۱}