پیاده روی بزرگ اربعین حسینی علیه السلام و تدبیر سلامتی در مسیر بر مبنای طب سنتی
سته ضروریه
بسیار مهم است که منظم به موضوع ورود کنیم. پس اول کلیات و علوم پایه طب سنتی (طب نظری) شامل مزاج و اخلاط و لزوم توجه به حفظ اعتدال آن ها. دوم، تدابیر و عمل (طب عملی) یعنی سته ضروریه که در واقع روش حفظ اعتدال مزاج و اخلاط است و نیز استفاده از داروهای ساده در دسترس (مفرده). مطالبی که در ادامه می آید هم با همین چارچوب می باشد. ابتدا باید مزاج خودمان را بشناسیم و تدابیر مناسب مزاج خودمان را بدانیم و به دقت به تدابیر آن عمل کنیم.
در این پیاده روی هم تدابیر سفر را داریم و هم یک اقلیم جدید و وضعیت خاص، سفری است که مانند آن تکرار نمی شود، از نظر جمعیت و مسائل بهداشتی و معنوی و … تدابیر سفر جزو تدابیرخاص حساب می شود چون شرایط، خاص و غیر روتین است.
بدن درگیر شرایط غیر معمول است و نباید او را به چیزهای دیگر و زیادی مشغول کرد. قوه مدبره مجبور است به سفر و اقلیم و آب و هوا و مردم جدید توجه کند و به بدن توجه کمتری می کند.لذا نظم خواب از بین می رود و در سفر مشکل یبوست پیش می آید.
پس هرچه سعی کنیم عادات خوب و مفید خودمون را و نیز پرهیزها را در سفر هم رعایت کنیم، قوه مدبره راحت تر است و کمتر دچار استرس می شود. بنابراین باید غذاهای سهل الهضم تر مصرف شود تا نیاز به گوارش قوی و توجه ویژه قوه مدبره نداشته باشد. جماع کمتر صورت گیرد و خواب کافی باشد.
شرط اصلی ؛ توجه به مزاج
همیشه و در هر شرایطی، اصل و اول، مزاج ذاتی (اصلی) شخص است.باید توجه داشت که مزاج خودمان را فراموش نکنیم و با این باور که خوردن غذای نذری مشکلی ایجاد نمی کند خود را در معرض غذاهای مختلف با مزاجهای متفاوت قرار ندهیم.
*اگر مزاج ما گرم است از گرمی جات و شرایطی که گرمی ما را بالا می برد پرهیز کنیم و اگر سردی است برعکس.
* چاق ها مزاجِ تری دارند و باید از مصرف حجم بالای غذاهای سنگین، بیشتر پرهیز کنند و لاغرها باید در تعداد وعده های بیشتر، حجم های کم و قابل هضم غذا بخورند تا کم نیاورند. *در سفر، ممکن است خلط صفرا که خیلی گرم است و با تندی جات و سرخ کرده ها و استرس و بی خوابی تحریک و تولید می شود، بالا برود
*پرخوری و در هم خوری منجر به امتلاء یا پری بدن از خلط بلغم و دم و سنگینی و کرختی می شود. غذاهای مانده و سخت هضم سنگین یا دارای عدس و بادمجان، سودا را زیاد کرده که باعث گرفتگی شدید عضلات و بی خوابی می گردد. پس سبک زندگی خودمان را همواره بدانیم و حتی المقدور عمل کنیم. مرتب مرور و تمرین و عمل کنیم.
حرکت و سکون
یکی از اصول شش گانه سلامتی، حرکت و سکون است که شامل ورزش هم می شود. در این سفر به دلیل پیاده روی، فعالیت بدنی عملاً زیاد می شود.
*افرادی که به این مقدار فعالیت عادت ندارند، قبل از سفر فعالیت بدنی خود را زیاد کنند. *پیاده روی یک تا چهار روزه از نجف تا کربلا ممکن است آسیب های جدی به بدن وارد کند.بنابراین بعد از بازگشت از سفر حتماً به ورزش ادامه بدهند.
*ورزش و فعالیت بدنی حرارت را بالا می برد و خشکی ایجاد می کند و موجب کاهش رطوبت می شود. پس بسیاری از افراد دچار کاهش وزن می شوند
شرایط محیطی و اقلیمی
اقلیم عراق نسبتا گرم و خشک است.با توجه به فصل پاییز تدابیر این فصل را حتما رعایت فرمایید.
* صبح ها سرد و میانه روز گرم است و باید لباس مناسبی داشته باشید و هنگام صبح زود و غروب به بعد کلاه و شال استفاده شود، اما در میانه روز لباس گرم را در بیاورید و با لباس سبکتری به سفر ادامه دهید.
*می توانید از چپیه استفاده چند منظوره کنید،هم جلوی بینی را بگیرید تا از ورود گرد و غبار جلوگیری کند و هم از باد سرد، که شخص را در مقابل سینوسها و … محافظت می کند، هم به عنوان کلاه و سربند قابل استفاده است و هم از در مقابل نور شدید آفتاب مراقبت می کند و نیز روانداز خوبی هنگام خواب است و هم برای خشک کردن دست و صورت به کار می رود.
*مراقب خشکی پوست و مزاج که در قسمت های مختلف بدن مانند پوست و گوارش خود را نشان می دهد،باشید.
*همراه داشتن ماسک خوب و استاندارد لازم است، چون هم هوا آلوده است و هم تجمع جمعیت باعث بروز بیماری هایی می شود.
*حتماً بعد از استحمام یکی دو ساعت در یک جای سر بسته بمانید تا دمای بدن متعادل شود.
* وقتی به منزلی (موکبی) می رسید بلافاصله وارد حمام نشوید(صبر کنید تا عرق بدن خشک شود)
* در حمام بهتر است روغن مالی بدن (با روغن بادام شیرین یا زیتون) انجام شود. روغنی که در حمام مالیده می شود بیشتر وارد بدن می گردد و خشکی بدن را از بین می برد.
* با آب سرد مطلقاً نباید دوش گرفت، مخصوصاً که بدن گرم است و موجب بیماری هایی همچون سرما خوردگی و ذات الریه و مفاصل و …می گردد.
* از آفتاب شدید پرهیز کنند، کلاه و حجاب بانوان به این امر کمک می کند، آفتاب شدید باعث خشکی مغز و مزاج و گرما زدگی می شود ،آفتاب زیاد و شدید که به سر برهنه بتابد، می تواند منجر به خشکی پوست سر و مو و مغز و بی خوابی و عصبی شدن و گرمازدگی و عطش غیرقابل بهبود و بی اشتهایی شود.
*از قرار گرفتن در معرض باد شدید بپرهیزید که عوارض مختلفی دارد مخصوصا باد پاییزی که مضر است و بر چشم و مغز و سینوس ها اثر منفی زیادی می گذارد.
خواب وبیداری
*هم هنگام خواب و هم در ساعات سرد روز، بهتر است کمر و پهلوها با شال یا پارچه ای بسته شود تا دچار قولنج ناشی از باد و سرما نشوند.
احتباس و استفراغ
احتباس یعنی باقی ماندن مواد خوب در بدن یعنی مراقبت از اینکه مواد مفید به صورت بیمارگونه از بدن خارج نشود مانند اسهال که باعث ضعف شدید و مشکلاتی برای شخص می شود.راه های ساده کنترل اسهال در سفر در ادامه خواهد آمد.
استفراغات یعنی دفع مواد زائد از بدن، مشکل شایعی که در این سفر بوجود می آید یبوست و یا بند آمدن عادت ماهانه یا تعریق زیاد است که منجر به خشکی مزاج می شود.
اعراض نفسانی
بحث اعراض نفسانی یعنی رخدادهای روانی (از دیگر اصول شش گانه) است. البته در این سفر، همه چیز مثبت و معنوی و اعراض نفسانی مفید است و انشاالله پس از بازگشت از سفر یا روحیه ای خوب و عالی به زندگی عادی بازمی گردیم.
خوردنی ها و آشامیدنی ها
*غذاهای عراق رو به سنگینی است و معده های ما شاید به قدرت و قوت معده های افرادی ساکن عراق نباشد، غذاها گاهی چرب ، سنگین و سرخ کرده یا ناپخته است.پس به طور کلی مواظب نوع غذایی که مصرف می کنید، باشید.
*هر کس مطابق مزاج خودش رفتار کند و اصول شش گانه رو در نظر بگیرد.
*باید وعده های غذایی همیشگی را نگه دارید و به هنگام گرسنگی بخورید نه هر زمان که به غذا رسیدید.
*میوه ها را در میان وعده استفاده کنید نه همراه با غذا
* چند نوع غذا را با هم نخورید ، به طور کلی از با هم خوری، درهم خوری و برهم خوری بپرهیزید.
*سبزی و سالاد را به دلیل عدم اطمینان از شستشوی بهداشتی، مطلقا نخورید.
*مصرف پیاز و گاهی سیر تازه اشکال ندارند چون داخل غلاف بوده و انسان به تمیزی آن اطمینان دارد به شرطی که بریده نشده باشند.
*حتماً غذا را به صورت نشسته و با آرامش کامل بخورید، از پرخوری بپرهیزید تا مانع از پیاده روی نشود و روحیه مصیبت و عزاداری در بدن از بین نرود.
*غذا را خوب بجوید و پس از میل غذا چند قدم پیاده روی مختصر و سپس استراحت در حد نیم ساعت داشته باشند تا عملیات استقرار و هضم غذا به خوبی انجام شود، سپس طی طریق کنید.
*مقداری نمک همراه داشته باشید، نمک جز بهترین پاک کننده ها و میکروب کش ها است ،کمی قبل و بعد غذا بچشید یا در آب ریخته و دهان شویه و غرغره کنید یا با محلول آن به اضافه روغن بادام یا زیتون، پاها را شب ماساژ دهید یا مقداری از آن را گرم کرده در پارچه پیچیده و روی مفاصل و عضلات خسته یا پای سرد شده قرار دهید.
*مقداری انجیر، بادام خام که بهترین مغزیجات است(بادامی که داخل پوست باشه بهتر است)یا پسته ومویز همراه داشته باشید. مخصوصاً برای کسانی که مزاج های سردی دارند انرژی بخش و گرما بخش است.
*مقداری عسل هم خوب است همراه باشد که وقتی نیاز به تامین انرژی سریع است به کار می آید به صورت مکیدن یا در آب حل کردن و جرعه جرعه نوشیدن که می تواند با آب لیمو همراه شود.
*همراه داشتن برگه های میوه ها مثل هلو و زرد آلو و یا آلوبخارا (که بدون داروهای نگهدارنده باشد)؛ از مشکلات شایع این سفر است یبوست است.مخصوصاً برای مزاجهای گرم، این برگه ها مزاج سرد خیلی بهشون کمک می کنه و به روده ها و نیز توده مدفوعی، رطوبت کافی هم می دهد.
*همراه داشتن لیمو ترش یا لیمو عمانی هم خوب است. می توانید دم کرده لیمو با آب جوش یا پودر کرده روی غذاهای گرم و سنگین ریخت. آنجا البته چای لیمو عمانی هم گاها داده می شود که خواص زیادی دارد و مهمترین آن، مهار صفرا و حرارت زائد بدن می باشد.
*اعراب در غذاها از روغن زیاد استفاده می کنند به طوری که ماده در روغن غوطه ور می شود و هضم آن را سخت می کند. مخصوصاً فلافل، سنگین و تند است و صفرا را بالا می برد و موجب بی خوابی و خارش پوست می شود و برای گرم مزاجانا اصلاً مناسب نیست.
* تخم مرغ آب پز هضم راحت تری نسبت به نیمرو دارد ضمنا بهداشتی تر است چون در پوسته است.
*خرمای زیاد برای مردم ایران و مخصوصاً مردم اهل مناطقی که خرما خیز نیست مناسب نمی باشد. خرما صفرا و سودا زیادی تولید می کند (البته خرماها در خواص و عوارض با هم تفاوت دارند) و فرد را دچار آلرژی ها و خشکی پوست و جوش پوستی و جوشش خون می کند.
*از غذاهای مرسوم عراق، برنج و لوبیا، برنج و نخود یا پخته نخود و یا لوبیا است. گاهی این غذاها به دلیل ازدحام جمعیت یا عجله ناپخته هستند.حتما ابتدا تست کنید که کاملا نرم باشد.
*نوع برنجی که طبخ می شود (معمولا هندی) نوعی است که به بسیاری از مردم نمی سازد و مخصوصا اگر پخته نباشد ، موجب یبوست و نفخ می شود، همچنین شخص به دلیل دفع زیاد یا بی اختیار گاز نمی تواند به راحتی نماز بخواند چه برسد به این که دائم الوضو باشد.توصیه می شه که پودر زیره سبز یا آویشن یا نعنا و موسیر همراه داشته باشید که اگر ناچار به خوردن غذای نفاخی شدید، روی غذا حتماً میل کنید یا داخل دوغ و ماست های دربسته بریزید.
*از مصرف غذاهای مانده بپرهیزید که بدترین خوردنی ها است.
* از نوشیدن قهوه های خیلی تلخ و غلیظ که بوی سوختگی دارد ، به شدت بپرهیزید،چون برای مزاج های ما سازگار نیست و حتی تست هم نکنید چون ایجاد خشکی کرده و سودای زیادی یا صفرای غیر طبیعی تولید می کند.
*به طور کلی چای زیاد مصرف نشود( حتی اگر رقیق باشد) چون مدر بوده و به خشکی مزاج دامن می زند.
*اگر مقداری سکنجبین همراه داشته باشید عالی است و این بهترین نوشیدنی و برای همه مزاج ها مخصوصا گرم مزاجان مفید است.
*همراه داشتن مقداری سرکه کمک می کند که اگر غذا سنگین بود یا حرارت بدن بالارفت از سرکه استفاده کنید (رقیق شده در آب یا ریختن در غذا).
*سعی کنید از گلاب استفاده کنید (آنجا هم هست) و بوییدن و مصرف و خوردن گلاب برای تب و بی خوابی خوبست و باعث شادی و شادابی می شود و نیز می توانند به لباس زیر خود آغشته کرده که هم بوی عرق را می گیرد و هم برای جلوگیری از سوزش ناحیه تناسلی مفید است.
*همراه داشتن خاکشی و ریختن داخل آب و سکنجبین برای رفع عطش و یبوست و رطوبت بخشی به بدن خوبست.
* کسانی که می خواهند از دم نوش استفاده کنند، مقداری آب جوش روی نعنا یا گل گاو زبان بریزند و مصرف کنند که برای سرماخوردگی و اعصاب بسیار مفید است.
*کسانی که دچار یبوست می شوند از انجیر،آلو بخارا، تمر هندی تازه، روغن زیتون استفاده کنند و روغن بادام شیرین هم به عنوان خوراکی برای جلوگیری از یبوست و دست و پا که خشک شده و تاول زده مفید است.
* سرما زدگی پا : داخل ظرف آب ولرم ، نمک و روغن بادام بریزید و به پاها بمالید.
*اگر قبل از سفر پا را حنا بگذارید برای جلوگیری از تاول پا و زخم و تاول مفید است.
*برای درمان اسهال خونی ، تخم بارهنگ را جوشانده و داخل آب جوش بریزید و بخورید.
*برای بهبود درد مفاصل مالیدن روغن بابونه و بادام شیرین توصیه می شود.
*سکنجبین و گلاب برای رفع تهوع مفید است، حتی بوییدن گلاب
*روغن بفنشه برای رفع سردرد مخصوصا ناشی از حرارت و خشکی، خوب است. یک قطره صبح و شب در بینی بچکانید.
*برای گرمازدگی و عطش: تخم خرفه یا اسفرزه را در آب سرد بریزید تا لعاب داده و میل کنید. این ها ملین هم هستند. می توان کمی گلاب داخل لیوان حاوی این ها هم ریخت. گل پنیرک یا بنفشه در آب سرد ریختن و پس از ۲۰ دقیقه، آب آن را خوردن نیز خوبست و گرفتگی و خشونت گلو و صدا و درد سوزشی و تحریک ته حلق را هم از بین می برد.
*برای رفع موقت و تسکین دندان درد: گل میخک را روی دندان و لثه مربوطه بگذارید.
*برای دل درد و رفع رودل کردن و یبوست: روغن مالی روی شکم در جهت عقربه ساعت با روغن بابونه
*برای سرماخوردگی یا پیشگیری از آن: کمی گل بابونه یا آویشن یا نعنا در لیوان ریخته، روی آن آب جوش بریزید و بخور دهید و پس از ولرم شدن، با قاشق، گیاهان را خارج کرده و با عسل یا نبات شیرین کرده و میل کنید.
لیست اقلامی که توصیه می شود در این سفر با خود همراه داشته باشید به تفکیک مزاج گرم و سرد
گرم: انجیر، بادام، پسته، عسل، نبات، نمک، پودر زیره سبز، بابونه، نعنا، مویز، خاکشیر، موضعی: روغن بادام شیرین یا تلخ یا بابونه
سرد: آلو بخارا، برگه زردآلو و هلو، میوه تمرهندی تازه ملس، کشک، سماق، سنجد، سکنجبین ملس، سرکه، گل پنیرک و بنفشه خشک، تخم خرفه و اسفرزه، موضعی: روغن بنفشه یا کدو، گل میخک
http://mirghazanfari.ir/post-371.html