روزه و کاهش چربی‌های خون
هوالشافی
علت اصلی افزایش چربی خون شامل کلسترول و تری گلیسیرید، اختلال عملکرد سلولهای دخیل در فرایند جذب، انتقال و ذخیره سازی چربی‌ها در بدن است که عمدتاً در اثر کمبود انرژی لازم برای انجام این فرایندها ایجاد شود.
ابتدا مرور کوتاهی بر فرایند مذکور خواهیم داشت و اینکه اصلاً چه اتّفاقی در سطح سلولی و مولکولی می افتد که چربی‌های خون بالا می‌رود و سپس اثرات روزه در اصلاح این فرایند را با هم بررسی می نمائیم.
تمام قسمت‌های جذب، انتقال و متابولیسم چربی‌ها وابسته به مصرف انرژی است و هیچ کدام از این مراحل بدون مصرف انرژی انجام نمی‌شود.
فرایند جذب چربی‌ها از روده‌ها:
وقتی چربی‌ها از معده وارد اولین قسمت روده کوچک می‌شوند هنوز بعلت اسید معده کمی حالت اسیدی دارند و در این قسمت بوسیله یک شیره قلیایی این حالت اسیدی خنثی می‌شود، این شیره قلیایی حاوی آنزیم‌هایی است که موجب هضم غذا می‌شود، و ضمناً صفرا نیز در همین ناحیه از کیسه صفرا وارد می‌شود و به حل شدن مواد غذایی چربی کمک می‌نماید.
وقتی شیره گوارش وظیفه خود را انجام داد مواد غذایی شامل: پروتئین‌ها، قندها و چربی‌ها به اجزای ساده‌تر خود تبدیل می‌شوند، پروتئین‌ها به اسیدهای آمینه، قندها به گلوکز و سایر قندهای ساده و چربی‌ها به اسیدهای چرب و گلیسرول تجزیه می‌شوند و از طریق خون منتقل می‌شوند. چربی‌ها توسط سلولهای کبدی در غالب دو ملکول بزرگ VLDL و شیلومیکرون به بافت چربی منتقل می‌شوند و در آنجا در درون عروق مویرگی بافت چربی توسط آنزیمی به نام لیپوپروتئین لیپاز، این مولکولهای درشت به اجزای خود به نام اسیدهای چرب و گلیسرول تجزیه می‌گردند و این مواد در داخل سلولهای چربی با هم ترکیب می‌شوند، به این صورت که سه عدد مولکول اسید چرب آزاد بعلاوه یک عدد مولکول گلیسرول ایجاد یک مولکول‌تری گلیسرید می‌نماید، حال هر عاملی که موجب کاهش سطح انرژی سلولی شود از جمله، مصرف آب سرد فراوان و مصرف سردی‌های فراوان و مخلوط سردی‌ها، با ایجاد اختلال در این فرایند، باعث افزایش سطح چربی‌های خون می‌شود، روزه داری بعلت ایجاد ممنوعیت در مصرف آب در ساعات متمادی زمینه بهبود سطح انرژی سلولی را فراهم می‌نماید و موجب بهتر شدن فرایند جذب، انتقال و ذخیره صحیح مواد چربی در سطح سلولهای بدن می‌شود و لذا نه مثل داروها بطور ظاهری، بلکه بطور حقیقی و واقعی چربی‌های خون را پایین آورده و موجب جلوگیری و کاهش سکته‌های قلبی و مغزی می‌شود.
دکتر حسن اکبری
متخصص و دانشیار آسیب شناس سلولی
محقق و مدرس طب اسلامی – ایرانی