بهترین آن بزرگ و در همان روز تخمگذاری شده باشد
برای جلوگیری از فساد در گرما (و عدم دسترسی به یخچال) بهتر است در نمک نگهداری شود.
مزاج آن:
زرده آن مایل به گرمی تا آخر درجه اول است و سفیده آن سرد و تر در دوم
زرده تخم‌مرغ نیم‌برشت (عسلی)، قابلیت تغذیه بالای دارد و تولید مواد خوب و سالم می کند و فضولات کمی دارد
زرده تخم‌مرغ مقوی قلب و مغز و نیروی جنسی است.
زرده تخم‌مرغ مفید در از دست دادن خون و در دوره نقاهت بیماریها مفید است.
بعد از تخم‌مرغ، تخم پرندگان کوچک مثل کبک و بلدرچین قرار دارد.
تخم اردک و مرغابی و تخم‌های مشابه آنها غلیظ و دیرهضم بوده، بوی بد دارد و خلط فاسد تولید می کند.
مناسب‌ترین و زودهضم‌ترین و خون‌سازترین شکل پخت تخم مرغ: نیم‌برشت؛
جوشاندن زیاد تخم مرغ باعث دیر هضمی آن مخصوصا در معده های رطوبی می شود و اصلاح آن با آویشن و فلفل و نمک است.
مصرف زیاد تخم مرغ مخصوصا سفیده آن برای مزاج‌های سرد و معده‌‌های ضعیف مضر است.
اصلاح با نمک و فلفل و سرکه که سبب لطیف شدن آن می‌شود.
خوردن زرده خام آن جهت تصفیه صوت و سوزش مثانه مفید است.
سفیده آن تولید کننده خلط خام و لزج و دیر هضم است و فقط معده های گرم و ورزشکاران می توانند آن را کاملا هضم کنند.
توصیه شده از مصرف زیاد سفیده تخم مرغ در دوره بارداری پرهیز شود مخصوصا خانم هایی که احتمال سقط دارند.
مصرف زیاد و طولانی مدت تخم‌مرغ باعث ایجاد لکهای پوستی در صورت و بادهای سرد در طحال و معده می شود.
همچنین بیماران دارای سنگ کیسه صفرا یا مستعد آن بهتر است از مصرف تخم مرغ پرهیز نمایند.
http://www.tandorostan.org/descriptionlink/262/%D8%AA%D8%AE%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%BA-%D9%88-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%86%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B7%D8%A8-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C/default.aspx