معده شناسی و راهکار درمانی آن
معده، یکی از شریف ترین اعضاء بدن بوده و سلامتی و بیماری آن بر سلامتی و بیماری سایر اعضاء بدن اثر می گذارد؛ زیرا بعد از تأثیر بزاق دهان بر غذا، هضم غذا از معده آغاز می شود و محصول هضم معده است که تحویل کبد داده می شود تا اخلاط چهارگانه از آن تولید شوند؛ و اگر به هر دلیلی غذا در معده خوب هضم نشود، محصول خوبی از آن تحویل کبد داده نخواهد شد. لذا در کبد نیز اخلاط نامناسبی تشکیل می شود که تحویل تمام اعضاء بدن شده و می تواند سبب بیماری در کل بدن از جمله سیستم تناسلی شود. لذا مشکلات معده می تواند به ناباروری نیز منجر گردد. بنابراین دانستن مواردی که برای معده مضر بوده و به آن آسیب می رسانند، مهم است.
امور آسیب رسان به معده عبارتند از:
مصرف مواد قابض توسط افراد تبدار
غذاهایی که شخص به آن ها عادت ندارد
تمام روغنها سبب سستی معده می شوند و بهترین آنها روغن زیتون، روغن پسته، گلسرخ و گردو است.
گرسنگی مفرط
نوشیدن زیاد آب گرم
نوشیدن آب سرد
غذاهای غلیظ و سنگین
غذاهای لزج مانند حلیم و کلهپاچه و ماهیچه و حلوای مغزی
غذاهای پرروغن
مصرف مداوم و زیاد غذاهای زعفرانی
شیر و غذاهای تهیه شده از شیر مانند شیر برنج
همه اقسام شیرینیها
مشروبات الکلی
مصرف زیاد میوههای رطب مانند سیب، به، گلابی، انگور، خربزه، هندوانه، آلو، شفتالوی شیرین، زردآلو، آلبالو، توت سیاه و سفید؛ به ویژه اگر این میوه ها بارد باشند ضرر آن ها بیشتر است
مواد غذایی مضر معده عبارتند از چلغوزه، چقندر، ریحان، شلغم که خوب پخته نشده باشد، حماض و سرمق و بقله یمانی مگر با سرکه و مری و روغن زیتون و نیز شنبلیله و کنجد که آن هر دو مضعف معدهاند و عسل و خربزه و همچنین مغز استخوانها و مغز حیوانات
نگهداشتن مدفوع و ریح
سوءهضم؛ موارد زیر می توانند سبب سوءهضم شوند:
خوب نجویدن غذا
غذا خوردن قبل از هضم کامل غذای قبلی
پرخوری
درهم خوری
خوردن
غذا خوردن قبل از این که غذای قبلی از معده خارج شده باشد
عدم رعایت ترتیب غذاها یعنی که اگر فردی خواست دو نوع غذا را با هم استفاده کند، ابتدا بهتر است غذای لطیف مانند سوپ و سپس غذای غلیظ مصرف شود و اگر این حالت رعایت نشود به کبد آسیب می رساند
غذا خوردن بر سیری
نوشیدن آب و مایعات از یک ساعت قبل تا دو ساعت بعد از غذا
غذاهای تقویت کننده معده
آب انار، آب لیمو و سماق، گوشت مرغ پخته شده با ادویه جاتی مانند هل، زعفران، دارچین، زیره، میخک و سماق، پسته، کشمش، مربای زنجبیل، مربای هلیله و آمله، میوههای قابض مانند به و سیب، شربت سیب و به و گلاب و شربت غوره، شربت انار و به و زرشک و سیب، عرق بیدمشک و گلاب، نعناع و پونه، زردک، بسر (غوره خرما)، بادام بو داده، سبزیجات مفید برای معده عبارتند از کرفس، شاهتره، کاهو برای معده های مایل به حرارت.
مقویات معده در معده سرد:
زنجبیل و مربای آن، ماش، فلفل مخلوط با غذا، کرفس و آب آن و پیاز با سرکه پرورده و ترشی کبر و انیسون و پیاز در حد کم.
مقویات معده در معده گرم:
انار، زرشک، آمله، برنج، به، آرد سنجد و سویق جو با آب انار ترش.
مقوی بی نظیر معده:
میخک در سیب فرو کرده به طوری که سر میخک کمی بیرون بوده و تمام میخک در سیب داخل شود و چند روز همین طور بماند بعد میخک را درآورده استفاده نمایند که برای تقویت معده بینظیر است.
جهت مطالعه بیشتر به کتاب «تغذیه در ناباروری با رویکرد طب نوین و طب سنتی ایرانی» مراجعه کنید. جهت تهیه این کتاب با شماره تلفن ۸۸۹۸۶۳۸۷ تماس بگیرید.
سایت انجمن تحقیقات طب سنتی ایران وابسته به دانشگاه پزشکی تهران