حجامت یکی از روشهای طب نبوی است که فواید بسیاری دارد و پزشکان امروزه بر فوائد آن اقرار کرده اند.
و پیامبر صلی الله علیه وسلم نیز در مورد حجامت فرمودند:
«الشِّفَاءُ فِی ثَلاثَهٍ: فِی شَرْطَهِ مِحْجَمٍ، أَوْ شَرْبَهِ عَسَلٍ، أَوْ کَیَّهٍ بِنَارٍ، وَأَنَا أَنْهَی أُمَّتِی عَنِ الْکَیِّ». (بخاری:۵۶۸۱)
(خداوند) شفا را در سه چیز قرا ر داده است و آنها عبارتند از؛ ۱- شکاف محل حجامت (حجامت کردن) ۲- خوردن عسل ۳- داغ کردن. (اما بدانید) من امتیانم را از (تداوی با) داغ کردن نهی می کنم.
و نیز از انس بن مالک رضی الله عنه روایت است که؛
احْتَجَمَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم، حَجَمَهُ أَبُو طَیْبَهَ … قَالَ هُنَا فِی آخِرِهِ: أَنَّ رَسوْلَ الله صلی الله علیه وسلم قَالَ: «إِنَّ أَمْثَلَ مَا تَدَاوَیْتُمْ بِهِ الْحِجَامَهُ، وَالْقُسْطُ الْبَحْرِیُّ». وَقَالَ: «لاَ تُعَذِّبُوا صِبْیَانَکُمْ بِالْغَمْزِ مِنَ الْعُذْرَهِ، وَعَلَیْکُمْ بِالْقُسْطِ». (بخاری:۵۶۹۶)
رسول الله صلی الله علیه وسلم حجامت کرد و ابوطیبه از او خون گرفت, … او در پایان این روایت می گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «بهترین دارو, حجامت و عود دریایی است». وهمچنین فرمود: «بخاطر درد گلو, انگشتانتان را در گلو ی کودکانتان فرو نبرید و آنان را شکنجه ندهید. بلکه از عود دریایی استفاده کنید».
بهترین درمان برای سرطان این است که قبل از گسترش آن و بعد از خواندن رقیه شرعی، خون فاسد، از بدن خارج می‌شود! کاری که به حجامت مشهور است.
عبدالله بن محمد السدحان، مولف کتاب «قواعد الرقیه الشرعیه» می گوید: ” یکی از وقایع بسیار عجیب را که خود شاهد آن بودم، بیان می‌کنم: یکی از ثروتمندان بزرگ به یک بیماری خطرناک در زبانش مبتلا شده بود که ناگواریها و سختیهای زیادی برای وی فراهم آورده بود به گونه‌ای که به جز مایعات توان خوردن غذایی دیگر نداشت. وی در اثر سحر خاصی به این مبتلا شده بود. پزشکان داخل و خارج کشور از درمان وی ناتوان مانده بودند. که در نهایت توسط یکی از دوستان به وی پیشنهاد حجامت داده شد. و با انجام آن و کمک خداوند مشکل وی برطرف شد!.
حقیقتاً حجامت درمانی است که بسیار مورد بی‌توجهی قرار گرفته است، با وجودیکه برای بدترین بیماریهای این عصر هم درمان مفیدی است!.
در اینجا به بیان احادیث صحیح وارده در مورد حجامت می‌پردازم:
۱ ـ «بهترین دارو برای درمان دردها، حجامت است». (بخاری، ۱۰/۱۲۶، ۱۲۷ و مسلم حدیث شماره ۱۵۷۷)
۲ ـ از انس بن مالک (رضی الله عنه )روایت شده که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «در شب اسراء و معراج از کنار هر گروهی که عبور کردم، ندایم می‌دادند که: ای محمد! امت خویش را به انجام حجامت امر کن».{ حدیث صحیح که دارای شواهدی دیگر نیز هست. به روایت ابن ماجه در شماره (۳۴۷۹) و ترمذی (۲۰۵۴) و (۲۰۵۳) جمله: «امتت را امر کن» دلیل تأکید بر قضیه است، و إلاَّ این جمله به صورت: بر امتت عرضه کن» نیز، گفتنی است.)
۳ ـ در حدیث صحیح آمده است که: «پیامبر صلی الله علیه وسلم در حال احرام به خاطر دردی که در سر داشتند حجامت کردند».(به روایت بخاری، ۱۰/۱۲۸٫)
۴- پیامبر صلی الله علیه وسلم روی دو رگ گردن و نیز میان شانه‌های خویش حجامت کردند». به روایت ترمذی (شماره ۲۰۵۲) و ابوداود شماره (۳۸۶۰) و ابن ماجه (شماره ۳۴۸۳).
۴ ـ از جابر رضی الله عنه روایت است که: «پیامبر صلی الله علیه وسلم در مفصل ران خویش، به دلیل کوفتگی و دردی که در آن ناحیه ایجاد شده بود، حجامت نمودند».( ابوداود شماره (۳۸۶۴) و رجال آن ثقه‌اند و نسائی، ج ۵/۱۹۴ با لفظ (در پشت پا حجامت نمود) آورده است)
۵ ـ صهیب رضی الله عنه روایت می‌کند که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «بر شما لازم است که در برجستگی بالای گودی پشت سر، حجامت کنید، زیرا سبب شفای هفتاد و دو درد است».( به روایت هیثمی در المجمع، ج ۵/۹۴ و گفته که: طبرانی آن را روایت نموده و رجال آن ثقه هستند)
۶ ـ از ابوهریره رضی الله عنه به صورت مرفوع روایت شده که «هر کس که در هفدهم یا نوزدهم یا بیست و یکم ماه، حجامت کند از هر دردی شفا می‌یابد».( به روایت ابوداود (شماره ۳۸۶۱) با سند حسن، به گفته ابن قیم «معنی این است که سبب هر دردی، خون است» در زادالمعاد ج ۴/۵۴٫ البته قضیه از این گسترده‌تر است.)
این احادیث و سایر موارد، دلیلی روشن و واضح است بر اینکه درمان بسیاری از بیماریها، مخصوصاً امراض این عصر از جمله سردرد، ضعف و بی‌‌حالی، خواب آلودگی و بسیاری از ورمهای سرطانی، بیماری اعصاب و روان و دستگاه تنفسی، حجامت است. و تجربیات زیادی در این زمینه در دست است.
زمان حجامت:
اواسط ماه که خون فشار بیشتری در حرکت می‌یابد، بهترین زمان حجامت است، و این از نظر علمی و طبی ثابت شده است، ابن سینا می‌گوید: (حجامت در اول ماه مطلوب نیست و به آن امر نشده است زیرا املاح و محتویات خون در حال رسوب بوده و بی‌حرکتند، و در آخر ماه نیز به آن امر نشده زیرا فشار خون نسبتاً پایین آمده و از محتویات آن کاسته می‌شود. اما آنچه مطلوب است حجامت در وسط ماه است که املاح و مواد پراکنده خون به دلیل ازدیاد نور در جرم ماه به حداکثر پراکندگی و انتشار خویش می‌رسند). (زادالمعاد، ابن قیم، ۴/۵۴٫)
منظور ابن سینا همان تأثیر ماه در جزر و مد دریاست (که طبیعتاً تمام مواد سیال سطح زمین را به نسبت خود شامل می‌شود). ما می‌دانیم که بیشتر وزن بدن را آب تشکیل می‌دهد (دو سوم)، پس جاذبه ماه بر بدن ما نیز تأثیر می‌گذارد. مخصوصاً در ایام البیض (یعنی روزهای ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ هر ماه) به همین دلیل شارع مقدس به روزه‌ی این ایام امر فرموده است تا از شدت فشار خون کاسته شده و از اضطراب اندامهای تحت فشار بدن کاسته شده و از فشار شهوت نیز کم شود، پس روزه برای شهوت نیز، عامل کنترلی است. زیرا مجاری خون تنگ شده و شیطان فرصت خویش را برای اغواء و انحراف انسان و تسلط بر او از دست می‌دهد. آمارهای رسمی در کشورهای نسبتاً بزرگ دنیا نیز بر وقوع طلاق و اختلافات خانوادگی در این روزها (۱۳ و ۱۴ و ۱۵) دلالت می‌کند.
با نگاهی به احادیث حجامت در می‌یابیم که امر به حجامت در روزهای ۱۷ و ۱۹ و ۲۱ یعنی بعد از ایام روزه بوده است. زیرا در این ایام، فشار خون فرد به دلیل نیاز بدن به مواد غذایی در بالاترین حد خود می‌باشد. و تصفیه خون به نحوه مطلوب امکان‌پذیر است. اما نکته مهم اینست که در روز حجامت شخص باید روزه باشد تا فشار خون در تمام بدن منتشر باشد. در غیر اینصورت بیشتر تمرکز خون جهت هضم غذا بر معده خواهد بود و امکان تصفیه و خارج نمودن خون فاسد امکان‌پذیر نمی‌باشد.( بسیاری از مردم از حجامت استفاده برده‌اند اما اهدای خون این اثر مفید را ندارد. زیرا حجامت خارج نمودن خون ناپاک از بدن است و با اهدای خون، خون پاک از بدن خارج می‌شود. البته هر کدام منافع خاص خود را دارد.)
امر به روزه در هنگام حجامت ممکن است به دلیل بیماریهایی کشنده باشد. در روایتی آمده است که: «حجامت به هنگام گرسنگی درمان و به هنگام سیری دردآور است و در هفدهم ماه هم سبب شفا است».( زادالمعاد۴/۵۹٫)
تقریبا در تمامی بیماری های جسمی و روحی انسان حجامت یا درمان کامل خواهد کرد یا به طور نسبی درمان می کند یا لااقل کمک به اثرگذاری سایر درمان ها خواهد کرد. طی پژوهش های انجام گرفته در شعب موسسه تحقیقات حجامت ایران طی ۲۰ سال اخیر و حجم نمونه آماری ۵۰۰ هزار مورد حجامت، تاثیر درمان نسبی تا کامل حجامت بر روی بیش از ۲۰۰ بیماری به اثبات رسیده که در این فهرست برخی از آنها نام برده شده است:
۱- سردردهای عصبی و میگرن
۲- جوش ها و لکه های صورت
۳- تقویت بینایی چشم
۴- فشار خون و رفع غلظت خون
۵- چربی، قند و اوره خون
۶- ترک اعتیاد و ترک سیگار
۷- بیماری های پوستی و خارش بدن
۸- سکته مغزی و قلبی
۹- ریزش مو و شوره سر
۱۰- آرتروز و رماتیسم
۱۱- خواب رفتگی دست و پا
۱۲- کوتاهی قد اطفال و نوجوانان
۱۳- آسم و سرفه و تنگی نفس
۱۴- آلرژی و حساسیت
۱۵- سرماخوردگی مزمن و آنفولانزا
۱۶- نازایی و بیماری های تناسلی
۱۷- افزایش هوش و حافظه اطفال و بزرگسالان
۱۸- افزایش قدرت ایمنی بدن
۱۹- عفونت ها و بیماری های زنانگی
۲۰- ناراحتی های عادت ماهیانه بانوان
۲۱- سینوزیت
۲۲- افزایش اشتها و رفع لاغری
۲۳- اختلالات هورمونی
۲۴- سوء هاضمه و ورم معده
۲۵- سیاتیک و واریس
۲۶- سم خون و عفونت های مزمن
۲۷- بیماری های اعصاب و روان
۲۸- افسردگی و کسالت بدن
۲۹- کیست تخمدان
۳۰- آفت دهان و تبخال
۳۱- رفع موهای زاید بدن
۳۲- اختلالات خواب
۳۳- لکنت زبان
۳۴- سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا
۳۵- هپاتیت
۳۶- دیسک کمر و کمر درد
۳۷- کهیر و اگزما
۳۸- بیماری های پروستات
۳۹- زردی نوزادان
۴۰- سرطان
۴۱- زونا و آبله مرغان و اوریون
۴۲- ویار بارداری
۴۳- ضعف و ناتوانی جنسی
۴۴- اسپاسم و گرفتگی عضلات
۴۵- عفونت لوزه
۴۶- ضعف عضلات
۴۷- دلهره و ترس
۴۸- کم خونی
۴۹- پوکی استخوان و دندان
۵۰- چین و چروک پوست
و بیش از یکصد و پنجاه بیماری دیگر.
نقاط مختلف مورد حجامت بدن و خواص هر یک از آنها:
حجامت سر (نجات بخش) محل انجام در بالای سر می باشد .
خواص: درمان بیماری های اعصاب و جنون ، تقویت چشم و تقویت مغز
حجامت عام ( نافع )
محل آن بین دو کتف می باشد و بیشترین توصیه انبیاء و اولیاء و دانشمندان طب سنتی به حجامت کردن در همین نقطه از بدن می باشد .
خواص آن عبارت است از : تفصیه خون ، درمان خفقان ، درمان همپیتزی یعنی( سرفه خونی) ، طپش قلب ، هموراژیک ، دوران سر که از سنگینی معده می باشد و درمان درد های مزمن مثل درد کلیه ، مثانه ، رحم ، باز کردن قاعدگی ، درمان آکنه و جوش بدن ، میگرن و سر درد های مزمن .