علل افزایش اشتها از نظر طب سنتی ایرانی
غذا طی فرایند هضم در بدن تبدیل به خلط می شود. معده به عنوان مسئول یکی از نخستین مراحل هضم نقش مهمی ایفا می کند. از نظر طب سنتی معده مسئول اشتها به غذا نیز می باشد. سلامت بدن نیز به عملکرد معده وابسته است. یکی از نشانه های چگونگی عملکرد معده، چگونگی اشتهای فرد به غذا از نظر مقدار می باشد. از سویی علل افزایش اشتها همچنان یکی از معضلات و مجهولات طب رایج باقی مانده است. لذا بررسی علل افزایش اشتها از دیدگاه طب سنتی ایران ضروری است.
شیخ الرئیس در کتاب قانون اختلالات اشتها را به چهار دسته تقسیم می کند:
از بین رفتن اشتها (بطلان)، کم شدن اشتها(نقصان)، افزایش اشتها و اشتها به مواد غیرمتعارف. اشتها به غذا به معنای تمایل فرد به خوردن غذا از نظر مقدار و نوع است. اشتها همراه هضم فرایند تغذیه را کامل می کند.
همه اعضای بدن برای جایگزین کردن مواد غذایی مصرف شده نیاز به دریافت غذا دارند. از دیدگاه حکمای طب سنتی ایران، جذب مواد غذایی مناسب و هماهنگ با هر عضو توسط خصوصیتی در آن عضو به نام قوه جاذبه صورت می گیرد.
همه اعضا احساس گرسنگی نمی کنند، زیرا همه اعضا حس گرسنگی ندارند. پس باید عضوی نماینده احساس گرسنگی برای همه بدن و در حقیقت نماینده جذب برای همه بدن باشد. از آنجا که این عضو باید نماینده جذب باشد نباید فرایند دفع در آن قوی تر از جذب باشد، پس عضو نماینده احساس گرسنگی باید دارای دو ویژگی باشد: ۱٫ دارای گیرنده های حس گرسنگی باشد. ۲٫ دفع قوی تر از جذب نداشته باشد. این دو ویژگی در اعضای گوارشی وجود دارد. معده در بین اعضای گوارشی به دلیل نزدیکی به دهان برای قبول حس گرسنگی مناسب ترین گزینه است.
ابن نفیس قرشی در شرح کتاب قانون، علل افزایش اشتها را به سه دسته تقسیم می نماید که شامل افزایش احساس خالی بودن فم معده، افزایش احساس عملکرد سودا در فم معده، افزایش احساس خالی بودن همراه با افزایش احساس عملکرد سودا در فم معده می باشد. و به تفصیل به شرح هریک از موارد می پردازد. بررسی علل افزایش اشتها راهی آسان، ارزان و قابل دسترس و بیان کننده حال معده و همه بدن است پس توجه به آن ارزش فراوانی دارد.
مطالعه حاضر بررسی مروری منابع مرجع طب سنتی ایران با موضوع افزایش اشتها است. جهت مطالعه متن کامل مقاله مأخذ
http://www.tim.ir/teaching/793/%D8%B9%D9%84%D9%84-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B7%D8%A8-%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C/
سایت معتبرانجمن تحقیقات طب سنتی ایران وابسته به دانشکده علوم پزشکی تهران