سردرد اگر در اثر غلبه خون و حرارت باشد، علامت آن گل انداختن لب ها و برافروختگی صورت و ضربان نبض و یبوست مزاج و سفت و سخت بون مدفوع و سنگینی سر می باشد:
۱- آب گشنیز تازه را با چند قطره سرکه مخلوط نموده و به بینی بچکانید.
۲- نسخه دیگر: گرد غوره را خمیر نموده به پیشانی ببندند.
۳- نسخه دیگر: بنفشه یک مثقال، عناب ۴ مثقال، گل پنیرک یک مثقال، گل خطمی ۲ مثقال ،شاه تره یک مثقال، جوشانده میل کنند.
۴- نسخه دیگر: آش تمر و آش آبغوره و آش گوجه میل نمایند و سرکه و ترشی جات بو نماید.
۵- نسخه دیگر: آب پرتقال یک لیوان میل نمایند. به فاصله ۲ ساعت آب نارنج ۵۰ گرم میل کند و به فاصله دو ساعت دیگر مقدار ۲۰ گرم آب لیمو را در شربت قند ریخته میل نماید بسیار بسیار مفید است.
۶- نسخه دیگر: گل خطمی را با سرکه خمیر نموده به سر ببندد بسیار مفید است.
ی: سردرد اگر از صفرا باشد، علامت آن شدت حرارت بدن و خشکی لب و تلخی دهان وسرعت نبض و عفونت مدفوع است و بول انسان کدر و ثقیل مشاهده می شود و در موقع اخراج بول قدری سوزندگی دارد و مجری را ناراحت می کند.
معالجه آن:
۱- خنکی ها میل کند مثل خوردن آب انار، و آب عناب و آب پرتقال و کاهو و عدس و گشنیز و آب غوره و آش جو و آب آلو و آب زرشک و تا چند روزی باید آش های خنک میل کند از قبیل آش آب برنج، آش آبغوره، آش چغندر و گشنیز، آش تمر هندی، آش جو و عدس که کاملا خون صاف شده و حرارت بدن درجه اش کم شود و ادرار صاف و شفاف گردد.
۲- نسخه دیگر: طبا شیر صدفی را بسایند و صندل سفید را هم بسایند به مقدار مساوی مخلوط نموده در یک استکان عرق بید مخلوط نموده میل کند.
۳- نسخه دیگر: سکنجبین را بر شربت تمشک میل نمایند. آلبالو را بجوشانند آب آنرا میل کنند.
۴- نسخه دیگر: چهار ترشی که عبارت است از تمر گچرات، تمر هندی و زرشک و لیمو عمانی سیاه دم نموده بعدا صاف کرده با کمی شیرینی میل کنند.
ک- سردرد اگر از بلغم باشد علامت آن ثقالت و سنگینی سر و کدورت و تیرگی حواس و آب از دهان آمدن و بزاق (آب دهن) جمع شدن مختصری دل آشوبه همراه دارد و ترس بودن بوی غذا و سفید بودن رنگ مدفوع.
علاج آن:
از راه غذا زودتر به نتیجه می رسد. مایعات میل ننماید – آب گوشت طرید، بد است – سبزیجات خام میل ننماید – از خوردن حبوبات و پیاز خودداری نماید.
غذاهای خود را غذاهای حارّ (گرم) درجه دو قرار دهد از قبیل کره، مربا و یا کره و عسل و سرکه شیره، شوید پلو و مغز گردو با نان و میوه جات از قبیل موز و خربزه و خرما نیز مفید است. آش گل سرخ در روز سوم نافع است و ماهیچه گوسفند را بپزند و قدری زیره سیاه درآن بریزند و میل نمایند. کبوتر و گنجشک را هر کدام ممکن باشد آب پز نموده، ادویه و زیره داخل نموده میل کنند.