تغذیه تابستانی از دیدگاه طب سنتی
افزایش گرما و کاهش بارندگی، تابستان را به فصلی با طبیعت گرم و خشک تبدیل کرده است. وجود هوای گرم و خشک در طول این فصل باعث تغییراتی در بدن می‌شود که برای تعدیل این تغییرات نامطلوب، لازم است تدابیری در خورد و خوراک به کار گرفته شود تا به حفظ سلامت افراد کمک کند.
سیده زهرا حسینی، کارشناس ارشد علوم بهداشتی و تغذیه و پژوهشگر انجمن تحقیقات طب سنتی در این خصوص می‌گوید: فصل تابستان باعث تغییراتی در اخلاط، باز شدن منافذ پوستی، ترشح غدد عرق و به دنبال آن تبخیر مایعات بدن شده و از طرفی با خروج حرارت از بدن درون سرد و این امر موجب ضعف قوه هاضمه می‌شود. بر این اساس، بهترین موقع صرف غذا در طول تابستان، خنکترین ساعات روز است. وسط روز هوا بسیار گرم و قوه هاضمه ضعیف است در نتیجه اگر وسط روز غذا می‌خورید، نباید سنگین و حجیم باشد و توصیه می‌شود در این فصل اغلب از غذاهای سبک یا همان غذاهای حاضری و خودمانی که طبع سرد و هضم راحتی دارند استفاده کنید.
غذاهایی که حرارت بدن را بالا یا پایین می‌برد
مصرف غذاهایی با طبیعت سرد مثل ماست، خیار، کاهو، کدو سبز خورشتی، گشنیز، اسفناج، خرفه و همچنین مصرف لبنیاتی همچون ماست و دوغ و کفیر می‌تواند به خنک شدن بدن کمک کند. البته افراد سرد مزاج باید از افراط در مصرف مواد غذایی دارای طبیعت سرد پرهیز نمایند. حسینی با اشاره به مطالب فوق می‌افزاید: مواد غذایی که حرارت بدن را افزایش می‌دهد و باعث خشکی پوست می‌شود شامل فلفل، زنجبیل، دارچین، زعفران، سس‌های تند، خردل، سبزیجات تند مانند سیر، پیاز، ترخون، نعناع، تره، شاهی و شوید است که باید کمتر مورد استفاده قرار گیرند. از آنجا که مواد غذایی شیرین نیز طبع گرمی دارد بهتر است در این فصل در مصرف آنها زیاده‌روی نشود.گوشت‌های قرمز بخصوص گوشت شتر به دلیل دارا بودن گرما و حرارت زیاد باید کمتر مصرف شود و بهتر است در این فصل بیشتر غذاها با گوشت‌های سفید مثل ماهی تازه و مرغ تهیه شود.
وی با تاکید بر این که در تابستان باید از مصرف غذاهای شور پرهیز کرد، می‌گوید: برخی بر این باورند که به دلیل تعریق و از دست دادن الکترولیت‌ها طی تعریق باید همواره در این فصل از غذاهای شور استفاده کنند در صورتی که مقدار مصرف نمک باید در حد معمول باشد.نمک طبع گرمی دارد و می‌تواند بر حرارت بدن بیفزاید.این کارشناس ارشد تغذیه با اشاره به این که طبخ مواد غذایی به شکل سرخ شده، کبابی، برشته و تفت داده شده موجب گرمی و خشکی طبیعت غذا می‌شود، می‌گوید: در این فصل، موادغذایی را اغلب به شکل خام، آب پز یا پخته مصرف کنید.
اولویت در مصرف کدام میوه تابستانی است؟
تغییرات فصلی به گونه‌ای است که میوههای هر فصل می‌تواند بخشی از نیازهای بدن در آن فصل را تامین کند. به گفته این پژوهشگر طب سنتی، از آنجا که نیاز بدن به آب در فصل تابستان افزایش می‌یابد، مصرف بسیاری از میوههای این فصل مانند هندوانه، طالبی و خربزه آبدار توصیه می‌شود. لازم به ذکر است بعد از خوردن میوه‌ها بخصوص انگور، هندوانه، گیلاس و خربزه از خوردن آب پرهیز شود. مصرف مرکبات و میوههای ترش و میخوش یا ملس (ترش و شیرین) مانند زرشک و آب زرشک، شاه توت، تمشک، سیب ترش، تمرهندی و استفاده از غوره، آبغوره، آبلیمو و نارنج در تهیه غذا می‌تواند به رفع عطش و حرارت بدن و کاهش صفرا کمک کند. این را هم بدانید دریافت میوه‌ها و سبزی‌ها به دلیل دارا بودن مواد مغذی بخصوص ویتامین C و انواع آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند آسیب وارد شده به پوست در اثر تابش نور شدید خورشید و اشعه UV را کاهش دهد.
بهترین شربت‌های گیاهی تابستان
به گفته حسینی، نوشیدنی‌هایی همچون شربت بنفشه، شربت گل سرخ، شربت طبیعی ریواس تمرهندی، انار و شربت‌هایی که این روزها مصرف آن بسیار توصیه می‌شود همچون سکنجبین آبلیمو و خاکشیر در گروه بهترین نوشیدنی‌های تابستانی به شمار می‌رود، ضمن این که مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار و عرقیات گرم باید تا حد امکان کاهش یابد، چرا که باعث افزایش سوخت و ساز و فعالیت و حرارت‌زایی بدن شده و از طرفی به دلیل خاصیت ادرارآوری سبب از دست رفتن آب بدن می‌شود. حسینی با تاکید بر این که مصرف مایعات بسیار سرد می‌تواند سبب اختلالات گوارشی شود، به نکته جالبی اشاره می‌کند و می‌گوید: برای خنک کردن مایعات نباید یخ را به طور مستقیم در نوشیدنی انداخت، بلکه باید ظرف حاوی یخ را داخل مایعی که می‌خواهیم خنک کنیم قرار دهیم تا از کاهش بیش از حد دمای نوشیدنی جلوگیری شود.