سنگ صفرا از رسوب مواد صفراوى در کیسه صفرا یا مجارى صفراوى تشکیل مى شود. سنگ کیسه صفرا در زنان شایعتر از مردان است و در افرادى که تحرک کمترى دارند و افرادى که غذاهاى گوشتى و تخم مرغ زیاد مصرف مى کنند و افرادى که عضلات دیواره کیسه صفراى آنان چندان تحرکى ندارند و افرادى که بطور ارثى آمادگى بیشترى براى تشکیل سنگ کیسه صفرا دارند بیشتر مشاهده مى شود همچنین در افراد مبتلا به دیابت و افراد کم خون هم آمادگى براى تشکیل سنگ کیسه صفرا بیشتر است
ترکیبات سنگ کیسه صفرا:
این سنگها از کلسترول و لسیتین و بقیه املاح صفراوى تشکیل مى شوند.
اکثر مواقع سنگ کیسه صفرا بدون علائم ظاهرى مى باشند لکن زمانى که در جلوى مجراى صفراوى قرار گیرند درد قولنجى شدید عارض مى شود. بیشتر مواقع هنگامى که در جستجوى علل و اسباب ناراحتى هاى گوارشى مى باشند بوجود سنگ کیسه صفرا پى مى برند.
جهت از بین بردن سنگ کیسه صفرا اگر این سنگ ها بزرگ و باندازهاى باشند که عبور آنها از مجارى صفراوى مقدور نباشد معمولا مبادرت به عمل جراحى مى شود در چنین مواقعى لازم است که پزشک معالج فعالیت یا عدم فعالیت کیسه صفرا را هم در نظر داشته باشد
هنگامى که سنگ صفرا کوچک است و عبور آن از مجارى صفراوى امکانپذیر است پزشکان سنتى داروى استفراغ آور یا مسهل هاى قوى تجویز مى کنند در اثر تکانى که به کیسه صفرا وارد مى شود محتویات کیسه صفرا و سنگهاى صفراوى از مجراى کلدرک (مجراى صفرا) به اثنى عشر ریخته مى شوند و دفع مى گردند. اگر این افراد از داروهاى رقیق کننده صفرا هم استفاده کنند بهتر است تا صفرا را رقیق نماید و فعالیت عضلات دیواره کیسه را زیاد کند و عمل تخلیه را تقویت نماید
از داروهاى روان کننده و دفع کننده صفرا مى توان فلوس، هلیله زرد، تخم شنبلیله، شاهتره، سماق طبیعى، تمبر هندى، زرشک و غیره را نام برد که باید بجوشانند و از آب صاف شده چند روز صبح ناشتا بخورند.
بعضى از داروهاى گیاهى هم هست که اگر در درازمدت مصرف شوند مى توانند سنگ هاى صفراوى را ذوب و دفع کنند این داروها باید متناسب با مزاج بیمار و سن و بنیه او مصرف شوند تا عوارض جانبى نداشته باشند مانند مردار سنگ و کاکنج و خارخسک که آنها را پودر کرده و روزى دو سه بار از این پودر بمقدار ده گرم با قدرى آب خورده مى شود.