موزشناسی از منظر طب اسلامی و طب سنتی برای تقویت بدن و تغذیه موثر برای سرد مزاجان و بالاخص فصول پاییز و زمستان
شاید برای بسیاری از خوانندگان محترم جالب باشد بدانند که در مورد موز احادیثی وجود دارد. از جمله در کتاب معتبر کافی از قول راوی آمده است: در منا وارد بر امام رضا (ع) شدم، امام محمد تقى (ع) روى زانویش بود. حضرت موز را پوست مىکند و به او مىخورانید. ابو اسلمه گفت وارد بر حضرت رضا (ع) شدم، موز نزدیک من آورد و من خوردم. این احادیث نشانگر مفید بودن این میوه می باشند. برخی از مفسرین، درخت موز را به عنوان مصداقی از عبارت “و طلح منضود” (درخت پربرگ که در بهشت اصحاب یمین و رستگاران از سایه آن استفاده می کنند) که در آیه ۲۹ سوره واقعه آمده است ذکر کرده اند.
طب سنتی ابزارهای ساده ای را برای بهتر شناختن خود و پیرامونمان (مخصوصا مزاج) به ما هدیه کرده است. یکی از این ابزارها طعم ها هستند. همانطورکه قبلا اشاره نموده ایم طعم ها مزاج دارند. در طب سنتی ذکر شده طعم شیرین مزاج گرم و تر دارد. بعبارتی وقتی یک خوراکی شیرین مزه استفاده می کنیم در ما ایجاد کیفیت گرمی و تری می کند یعنی حرارت بدن را بالا می برد، جنب وجوش را در ما زیاد کرده و به ما انرژی می دهد. از بعد تری هم انتظار می رود به بدن حجم بدهد. خوردنی های گرم و تر عمدتا در مقوله غذاها قرار می گیرند یعنی باعث جایگزینی مواد از دست رفته بدن شده، رشد و نمو را تداوم می دهند. غذاهای مطلق انسان که همیشه به آن ها نیاز داریم عمدتا مزاج گرم و تر دارند مانند گندم (نان)، گوشت قرمز و بعضی میوه ها که شیرین هستند نیز غذاییت زیادی دارند مثل انجیر، انگور و مویز که موز هم در این دسته قرار می گیرد. برخی موز را جایگزینی برای گوشت دانسته اند که سخنی قابل قبول است.
مزاج موز گرم و تر است و برای اکثریت انسان ها بدون عارضه و مفید است. یکی از علت های جهانی و عمومی شدن آن نیز همین نکته است؛ لذا اکثر انسان ها آن را دوست دارند و از آن استفاده می کنند چون طبع انسان به شیرینی تمایل دارد. موز غذاییت زیادی دارد و چاق کننده و انرژی بخش است و برای تقویت قوای مغزی مناسب است. جایگزین خوبی برای وعده غذایی محسوب می شود، مخصوصا کسانی که به وعده غذای کامل معمول دسترسی ندارند یا از رژیم لاغری و گیاهخواری پیروی می کنند. بدیهی است گیاهان مغذی و غذاهای گیاهی نسبت به غذاهای حیوانی با بدن انسان ها سازگارترند و از مهم ترین آنها می توان به نان و برنج اشاره کرد که در جهان عمومیت دارند. موز چون خوردنش راحت است، هسته ندارد و دارای پوسته محافظتی ضخیمی است که از نظر بهداشتی آن را حفظ و از آلودگی مصون می دارد و بدون شستن پوسته نیز قابل مصرف است (گرچه بهتر است شسته شود)، در دسته غذاهای پرطرفدار قرار می گیرد. مصرف موز برای کودکان و افراد مسن خوبست چون بافت نرمی داشته، هضم نسبتا راحتی دارد و زود به انرژی و قوا تبدیل می شود.
جالب است بدانید در احادیث، یکی از ملاک هایی که برای میوه خوب ارائه شده است همین نداشتن هسته است. موز برای افراد با مزاج سرد و خشک که معمولا لاغر بوده، استعداد چاقی ندارند، پوست خشک تیره ای دارند که مخصوصا در فصل پاییز خشکی آن بیشتر می شود، مشکلات اعصاب و مشکلات مفصلی دارند و از خوردنی های گرم و تر بسیار نفع می برند، مناسب است. پس موز یکی از بهترین میوه های فصل پاییز است. کلا انسان های با مزاج های سرد از این میوه که مزاج گرم دارد نفع می برند. موز تولید مایعات جنسی را زیاد کرده و محرک میل جنسی است. با توجه به اینکه شیرینی آن بیش از حد نبوده (مثل خربزه) که برای بعضی افراد ایجاد حساسیت کند بلکه در حد میانه است و آزار دهنده نیست؛ بنابراین گرم مزاجان نیز مخصوصا در فصول سرد از این میوه معمولا عارضه ای نمی بینند. در گرم مزاجان و در اقلیم های گرمسیری باید با احتیاط مصرف شود چون مخصوصا در افراد گرم و خشک ممکن است منجر به افزایش حرارت بدن و یا صفرا و دم شود. از علایم افزایش این اخلاط این است که شخص دچار تلخی دهان صبحگاهی، خارش، افزایش حرارت در بدن، حالت سنگینی در بدن و سر، بروز جوش های پوستی و از این قبیل عوارض می شود که در اینصورت باید اولا از خوردن آن پرهیز کنند، مخصوصا کسانی که حساسیت به این میوه دارند یا مزاجشان گرم است پس از استفاده موز از یک خوردنی رو به ترش یا ملس مثل شربت سکنجبین و یا کمی آبغوره و یا آب انار هم استفاده کنند تا عوارض به آنها نرسد. افرادی که با مصرف این میوه یبوست می گیرند باید احتیاط کرده و از ملین هایی مثل خاکشیر نیز استفاده کنند.
http://mirghazanfari.ir/post-372.html