مرض قند (دیابت)را با طب سنتی درمان میکنیم
مرحوم دکتر عبدالله خان احمدیه
دیابت یا به اصطلاح قدیمى آن «دولاب کلیوى» در اثر نقص ترشح انسولین توسط لوز المعده عارض مى گردد. در نتیجه تزاید مقدار طبیعى قند در خون، مقدارى از قند اضافى از طریق کلیه ها دفع شده و گلوکوزورى را موجب مى شود. گاهى نیز با وجود افزایش قند خون، در ادرار قندى مشاهده نمى گردد.
طبق گزارش بولتن خبرى پزشکى شخصى در آمریکا دچار سرطان لوز المعده شده بود. به ناچار او را تحت عمل جراحى قرار داده و لوز المعده اش را برداشتند. نخست چنین گمان مى رفت که هر روز مجبور خواهند شد مقدار زیادى انسولین به بیمار تزریق کنند تا قند اضافى بدن سوخته، و احتراق و تعادل لازم به عمل آید. ولى بعدا متوجه گردیدند بدان گونه که مى پنداشتند میزان قند بالا نرفته و روزانه فقط ۲۰ واحد و سپس به ۱۰ واحد و گاهى نیز اصولا نیازى به تزریق انسولین پیدا نمى شد. قند اضافى نیز در خون و ادرار بیمار مشاهده نمى گردید. پزشکان به این نتیجه رسیدند که بدن از راههاى دیگرى این عمل را انجام مى دهد، زیرا بطور معمول در مبتلایان به دیابت، که لوز المعده شان فقط ضعف و ناتوانى داشت، میزان قند ادرار از صد گرم هم تجاوز مى کرد. از این رو چنین استنباط شد که افزایش قند را اختلال و تحریک در مراکز مغز موجب مى گردد.
حال این گزارش از سوى مجامع پزشکى به تأئید نهائى رسیده یا نرسیده باشد، به هر صورت اینجانب پس از آگاهى از چنین یافته اى در صدد برآمدم برخى از داروهاى گیاهى را که محلّل و برطرف کننده این گونه اورام در بدن هستند براى آزمایش در مبتلایان مرض قند بکار برم.
نخستین بار بدین منظور «مقل ازرق» را به بیمارى خوراندم. خوشبختانه نتیجه مثبت و رضایت بخش شد. در دیگر مبتلایان به دیابت نیز همین اثر را دیدم که قند در خون و ادرار بکلّى برطرف گردیده بود. در آن زمان چنین تصور مى کردم که کس دیگرى قبل از من به این «راز» پى نبرده است. اما هنگامى که شرح بیمارى «دولاب کلیوى» از کتاب قانون ابن سینا به فارسى برایم ترجمه شد، دیدم شیخ الرئیس «مرمکى» را از داروهاى مؤثر براى مرض قند نوشته است. در این وقت بود که در عظمت مقام ابن سینا این شعر مولانا به خاطرم آمد:
هفت شهر عشق را عطار گشت ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم
اینجانب «مقل ازرق» را براى درمان دیابت بکار برده بودم درحالى که ابن سینا «مرمکى» را یادآور شده بود. این دو دارو در خواص خیلى نظیر یکدیگرند. من قبل از آگاهى از تجویز قانون ابن سینا، حبى بر ضد دیابت ساخته بودم که مرکب از سه واحد «مقل ارزق»، سه واحد «پوست هلیله زرد» و یک واحد «مرمکى» بود. این حب ها به درشتى نخود بوده و روزى ۱۵ تا ۲۰ عدد تجویز مى شدند. یادآور مى شوم که این حب علاوه بر برطرف سازى اورام بدن، دفع سموم نیز مى نماید.
پزشکى سنتى بروز دیابت را مرتبط با «سوء مزاج ارثى» نیز مى داند، بدین معنى که سموم حاصله در بدن موجب تحریک در مراکز دماغى شده و در نتیجه مرض قند را موجب مى گردند، یا آنکه غده لوز المعده را خراب و گردش کارش را مختل مى سازند و یا کبد را علیل و ناتوان مى کنند. بدیهى است در این هنگام نابسامانى اعضاى دیگر نیز مزید بر علت مى گردد.
این بیمارى چون نسبتا رایج بوده و متخصصان و پژوهشگران بسیارى به تحقیق و فعالیت در مورد آن پرداخته اند لذا از نحوه درمان هاى امروزى گذشته و فقط به ذکر چگونگى درمان دیابت توسط پزشکان پیشین مى پردازم.
پس از بو على سینا، مبتکران و محققان علم پزشکى در ایران آرام ننشسته بلکه هر یک بقدر توانائى و امکانات محیط و دسترس خود در درمان این بیمارى کوشش هائى کرده و برخى داروهاى دیگر نیز بر نسخ پیشین افزودند. متأسفانه بواسطه نبودن تشکیلات صحیح و مراکز علمى و بعلت خودنمائى تعدادى از اطباء که مانع پیشرفت در هر نوع تحقیقاتى مى شدند تهیه و تدوین این گونه نسخ بطور جامع عملى نشده است، چنانکه مرحوم میرزا احمد تنکابنى (زاهدى) پزشک فتحعلى شاه قاجار و آخرین طبیب نامى ایران، در کتاب مشهور به «رساله اسهالیه» خود بدان اشاره نموده و مى نویسد «امکان جمع آورى نسخ مفید و آزموده ام فراهم نگردید.»
در اینجا بعضى از روش هاى درمانى و نسخ داروئى مرض قند را که در کتب قدیم ذکرى در موردشان نشده و اینجانب بعدها بدان آگاهى یافته و به گردآورى شان پرداخته ام به شرح زیر به اطلاع مى رسانم:
۱- قره قاط- میوه ریز ترش مزه ایست مانند زرشک که بقدر یک تا دو مثقال آن را دم کرده و مى خورند.
۲- زالزالک- این میوه در برخى اثر خوب مى گذارد و از مقدار قند مى کاهد.
۳- زعرور (ولیک)- میوه ریز و گردى است که قدرى از نخود کوچکتر بوده و درخت آن باغى و جنگلى است. این میوه دو نوع مى باشد یکى مایل به قرمز و دیگرى سیاه و در جنگل هاى سواحل دریاى خزر زیاد دیده مى شود.
۴- گیاه مشهور به شنگ که در کشتزارهاى گندم زیاد مى روید و در دفع مرض قند مفید و مؤثر است.
۵- توت سفید، که طبیعت آن «گرم و تر» است و در دفع مرض قند مفید مى باشد.
در کسانى که طبیعت «سرد و خشک» دارند موافق و مؤثرتر است بخصوص اگر بیمار خوى عصبى نیز داشته باشد. (توت و برگ درخت توت سفید و حتى ابریشم از داروهاى مسکن اعصاب هستند. بویژه صمغ درخت توت که در درمان بیماریهاى روانى اثر بسیار زیادى دارد.)
۶- سیاهدانه، طبعى «گرم و خشک» دارد، ازاین رو در بیماران دیابتى که طبیعتى «سرد و تر» داشته باشند مفید است.
۷- خرفه و تخم خرفه گاه در طبائع «گرم» رفع دیابت را مى نماید. نگارنده آن را بسیار مورد آزمایش قرار داده و مفید یافته ام.
۸- تخم گشنیز در طبائع «گرم» براى دفع مرض قند اثر خوب دارد، زیرا تخم گشنیز باصطلاح «سرد» است.
۹- تخم کاهو نیز در کم کردن شدت بیمارى قند مفید است. کاهو در دیابتى ها رفع عطش مى نماید.
۱۰- تخم یونجه را اعراب و مخصوصا مصرى ها بو داده و دم کرده و مى خورند که در دفع قند مؤثر و گاه قاطع است.
۱۱- میوه سروکاشن را به تعداد ده دانه با تخم آن کوبیده و جوشانیده و مى خورند.
میزان قند را کاهش مى دهد. البته اثر این دارو در اشخاص و طبائع، مختلف است. در بعضى افراد بیشتر و در برخى کمتر اثر مى کند.
۱۲- شلغم را با توجه به توصیه اى که حضرت على (ع) فرموده اند جهت تقویت و اصلاح مزاج بیماران بکار بردم. در مرض قند نیز آن را مفید و مؤثر یافتم. در بعضى افراد، قند موجود در ادرار خون را کاهش داد و از بین برد، در برخى بیماران آن را متوقف ساخت و در عده اى نیز مؤثر واقع نگردید.
۱۳- ضماد هندوانه ابو جهل در کف پا، قند را به سرعت پائین مى آورد. این امر در واقع بواسطه تحریک و جذب «ماده» از سر دانسته شده است.
۱۴- برگ زیتون را اخیرا بصورت دمکرده تجویز کردم. در برخى بیماران قند را کم کرد و در بعضى قند را برطرف و در عده اى هیچ مؤثر واقع نشد.
۱۵- مایه پنیر بواسطه ماده مخمر خود اثر خوبى در بهبود مرض قند بیمارانى که داراى طبیعت «گرم» باشند دارد. مایه پنیر همچنین عوارض کبدى را درمان نموده و رفع خون ریزى بخصوص خون ریزى رحمى را مى کند.
۱۶- مایه خمیرترش را پزشکان پیشین براى درمان دیابت مى دادند و نتیجه خوب مى گرفتند. نگارنده به بیمارى که دچار مرض جوع شده و هیچ داروئى در او اثر نمى کرد مایه خمیر مخلوط با دوغ کشک خورانیدم رفع بیماریش گردید و بهبود یافت.
۱۷- شیر گاو و یا گوسفند چنانچه به میزان ده سیر در روز نوشیده شود در کنترل قند بیمار دیابتى کمک خواهد نمود.
برحسب گزارشى در بولتن پزشکى، در کاوش هائیکه اخیرا در آمریکا درباره بیمارى دیابت انجام گردیده عوارضى در مغز یافته اند که ظاهرا باعث تحریک مغز و ایجاد قند در خون مى شود. این امر مى تواند مؤید نظریه ابو على سینا در خصوص ضرورت دفع مواد لزج براى درمان بیمارى دیابت باشد.
نگارنده بسى از مبتلایان به دیابت را که سالها تزریق انسولین مى نمودند و علت بیماریشان از «سوء مزاج» بود به روش و دستور ابن سینا درمان نمودم. البته این نتیجه گیریهاى مثبت در مورد بیماریهاى دیگر نیز به دست آمده است.
http://www.tim.ir/teaching/597
سایت معتبر انجمن تحقیقات طب سنتی ایران