شیرهای خوراکی و روش ضماد بر پوستهای خشک و مضرات آن با نگاه طب سنتی چیست

_شیر

_{همه انواع شیر مرکب از سه جزء است: مائیت(قسمت آبی) و دهنیت(قسمت روغنی) و جبنیت(قسمت پنیری) و بر حسب غلبه هر یک از این سه جزء بر دیگرى مزاج آن در حرارت و برودت و رطوبت و یبوست و اعتدال مختلف مى گردد و در خاصیت و افعال نیز. پس شیرهای مختلف که امروزه به عنوان کم چرب و پرچرب و امثالهم عرضه می گردند مزاج و خواص و آثار مختلفی دارند. هر حیوانى که مدت حمل و ولادت آن قریب بمدت حمل(طول دوران حاملگی) و ولادت انسان باشد شیر آن برای تغذیه بهتر است؛ پس شیر گاو که مدت حمل آن نیز نه ماه است براى تغذیه اطفال و غیر ایشان از شیر حیوانات دیگر بهتر است و شیر گاو مایل باعتدال است.}

 _{همچنین بر حسب نوع علف و سن و فربهی و لاغرى و رنگ حیوان و هیکل آن و فصل و شهر و غیرها مزاج شیر در حرارت و برودت و رطوبت و یبوست و اعتدال مختلف مى گردد و در خاصیت و افعال نیز. چه هرگاه تعلیف به علفهاى تر و تازه و ایام بهار و بارش باشد رطوبت شیر بیشتر از زمان تغذیه با علفهاى خشک و ایام گرما و خشکی مى باشد. و تغذیه گاو با گیاهان مسکر و مخدر مانند بنگ و خشخاش و کاهو و امثال اینها شیر آن را نیز مسکر و مخدر خواهد نمود. طبیعتا تغذیه با گیاهان با خاصیت لینت مزاج شیر آن را بیشتر خواهد کرد و همچنین تغذیه با مسهل و قابض و مسخن و مبرد و مرطب و لطیف و کثیف و غلیظ و غیرها آثار آن را نیز در شیر ظاهر خواهد کرد.}

 _{قسمت آبی شیر در دوم سرد و تر، بخش روغنی آن در اول گرم و خشک و بخش پنیری آن در اول سرد و خشک است. اگر شیر را گرم نموده بنوشند موجب سرعت نفوذ آن می گردد.}

 _{شیر گاو موافق ترین اغذیه است در مزاج اطفال بعد شیر زنان و در غیر اطفال در طبیعت و مزاج شخص که موافقت نماید و بعد از شیر بهترین غذاها گوشت و تخم مرغ نیم برشت است. در آخر فصل بهار تا اواسط تابستان بهترین زمان استفاده از شیر است.}

 _{مجموع شیر حیوانات جالى، دافع اخلاط سوخته، مقوى چاق کننده، موافق اعضاى تناسلی و موافق مزاجهای گرم و خشک است هرگاه صفرا در معده نباشد. قطور اقسام شیر نیز جهت رمد و اکثر امراض عین خواه بتنهائى و یا با شیافات و ادویه مناسبه مفید است. طلاى اقسام شیر موافق ورم مقعد و درد آن، نافع قرحه مثانه و اورام عانه و رحم، حافظ رطوبات اصلیه و باعث طول عمر است.}

 _{استفاده موضعی از شیر روی پوست از بین برنده لک و کک و مک و آثار جوش و زخم، آشامیدن آن نیکوکننده رنگ رخسار خصوصا با شکر و فربه کننده بدن خصوصا شیربرنج و فرنی.}

 _{طریق جوشانیدن شیر آن است که بقدر یک چهارم آن آب شیرین خالص داخل کنند و به آتش ملایم بجوشانند تا آب تبخیر شده و شیر بماند. سپس بعد از سرد شدن بنوشند. هر شیر را بعد از آنکه از دوشیدن آن دو ساعت گذشته باشد و بعضى چهار ساعت گفته اند خوردن آن را بد مى دانند. همچنین شیر حیوان که تازه بچه آن مرده و یا ساقط شده باشد و بسیار لاغر و یا مریض و یا حامله و یا تازه زائیده و یا قریب بانقطاع را زبون و مولد امراض کثیره گفته اند.}

 _{شیر گاومیش نیز از جنس شیر گاو است و غلیظ تر از آن. هر شیری از سه بخش روغنی و آبی و پنیری تشکیل شده است. در شیر گاو و گاومیش قسمت روغنی (دهنیت) غالب و قسمت آبی (مائیّت) و قسمت پنیری (جبنیّت) کمتر است. این شیر مایل به اعتدال و غلیظتر از سایر شیرهای حیوانات شیرده است.}

 _{شیر تازه دوشیده گاو که سردنشده بنوشند، مبهى(مقوی قوای جنسی)، مسمِّن(چاق کننده)، منضج، سریع الهضم، کثیرالغذاء، نیکوکننده رخسار، تولیدکننده منى، مدرّ فضولات، مقوّى جوهر دماغ، حافظ رطوبات اصلى، ملیّن طبع، مرطب دماغ تریاق سموم است به قى. (البته به جهت امکان انتقال تب مالت نوشیدن شیر غیرجوشانده می تواند مضر باشد که بعضی حکما به آن اشاره کرده اند) همچنین جهت سحج، نسیان، غم و وسواس، تقویت بدن، قرحه ریه و سل که بى تب خلطى باشد، پیسى، جرب، قوبا، حکّه، جذام مفید است. قطور و طلاى آن جهت اکثر امراض چشم، نافع؛ حتّى مأیوس العلاج از مداومت آن صحت مى یابد.}

 _{جوشانده آن با برنج(فرنی) جهت طول عمر، و با گردو و خرما جهت فربهى گرده و بدن، و با کندر جهت طرفه، و با انزروت جهت ناخنه و سبل و شرناق مفید است.}

 _{داغ کرده آن با آهن و سنگ جهت اسهال نافع، طلاى آن با سفیداب قلعى جهت نقرس و اورام حارّه مجرب، و با افیون و موم و روغن زیتون رافع درد نقرس حارّ است. چون شیر را با هم وزن آن و یا زیاده آب بنوشند ادرار بسیار آورد و مجارى بول را صاف کند. مقدار مصرف شیر از ۱۰۰ گرم تا ۲۰۰ گرم است.}

 _{برای بعضی از گروهها مضرّ است:}

_{بیماران با تغییرات طحال، مبتلایان به ورم احشاء و جگر، مبتلایان ضعف عصب و سردرد خصوصا بلغمی ها، مبتلایان به انسداد دماغی و صرع، زنان آبستن و مبتلایان به تپش قلب ناشی از رطوبت.}

 _{شیر مضرّ دندان است، بخارانگیز است و لذا می تواند باعث تشدید سردرد شود و زیاد خوردن آن ایجادکننده سنگ مثانه و کلیه و موجب افزایش استعداد بروز شپش و برص است. همچنین شیر سریع الاستحاله به خلط غالب در معده است.}

 _{شیر به جهت دسومت سریع الاستحاله به دخانیت و صفرا و خلط غالب و فساد است. در اماکن گرم و معده ضعیف باعث مضرت است. موافق سوداوى مزاجان و خشک مزاجان و معتادین به افیون است. مقدار کم آن در تغذیه و زیاد آن در تلیین و اسهال مفید است. خوردن خوراکهای ترش و شور و گوشت و تخم مرغ و ماهی و ترب و پیاز و میوه هاى تازه و سبزیها و حبوب و امثال اینها همراه با شیر یا بعد از آن تا زمانی که هضم معدی آن کامل نشده باشد و نیز بعد از آن چیزى خوردن یا خوابیدن بعد از آن همه باعث فساد هضم آن خواهد شد، حتی گفته شده اگر بدن پر از اخلاط فاسده باشد انی امور می تواند کشنده باشد.}

 _{مصلحش در گرم مزاجان شکر و در سردمزاجان عسل است. نوشیدن آن با شهد و شکر مانع انجماد آن است چرا که اگر منجمد گردد باعث لرز و قشعریره و عرق سرد و غشى و اختلاط عقل و خناق مى شود. در صورت بروز علائم انجماد شیر، راف ع آن قى، خردل، سکنجبین عسلى، سرکه ممزوج به آب پودنه، و به دستور، تخم کرفس و عسل با آب گرم است.}

_{http://www.tim.ir/teaching/778/%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87-%D9%88-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D8%B4%DB%8C%D8%B1/}

_{سایت معتبر انجمن تحقیقات طب سنتی ایران‌وابسته به دانشگاه تهران}