?? چلتوک یا همان شلتوک برنج
دانه برنج در ابتدای امر در پوسته ای به نام چلتوک یا شلتوک قرار دارد که پس از درو ، از طریق کوبیدن ،از آن جدا می‌شود. این چلتوک در واقع همان سبوس برنج است که منبع ویتامین ها و مواد معدنی است اما از برنج جدا می‌شود .
مقدار ویتامینB1 در برنج سفید شده، یک ششم و ویتامین B2 نصف و ویتامین B3 به مقدار یک سوم برنج قهوه ای (برنج سبوس دار ) می‌باشد و موتد معدنی آن به مقدار بسیار زیادی کاهش می‌یابد.
چلتوک برنج ، سرشار از پروتئین ها و مواد معدنی نظیر فسفر ، پتاسیم ، منیزیم ، سیلیس و ویتامین‌های گروه B و E می‌باشد.
برنج یکی از غذاهای اصلی مردم آسیاست و به مقادیر زیاد در چین ، هندوستان ، ژاپن ، تایلند،فیلیپین و ایران کشت می‌گردد.
در ژاپن ، مدت‌ها از سبوس برنج برای مصارف آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شد؛ زیرا سبوس برنج رطوبت را در خود حفظ می‌کند و پوست را روشن می‌‌نماید و دارای اثر صاف کنندگی پوست است.
ترکیب شیمیایى: در یکصد گرم پوست چلتوک برنج بهطور خام مواد زیر وجود دارد.
آب ۷/ ۹ گرم- پروتئین ۳/ ۱۳ گرم- مواد چرب ۸/ ۱۵ گرم- هیدراتهاى کربن ۵۰ گرم- خاکستر ۴/ ۱۰ گرم- کلسیم ۷۶ میلىگرم- فسفر ۱۳۸۶ میلىگرم- آهن ۱۹ میلىگرم- پتاسیم ۱۴۹۵ میلىگرم- تیامین ۲۶/ ۲ میلىگرم- رایبوفلاوین ۲۵/ ۰ میلىگرم- نیاسین ۸/ ۲۹ میلىگرم- انرژى ۲۷۶ کالرى ویتامینB 1 در پوست چلتوک وجود دارد.
خواص:
هربار نیم سیر از آن را به همراه یک عدد لیموعمانى شکسته دم کنید و آب آن را صاف و شیرین نموده بنوشید. از ریزش مو جلوگیرى مىکند، ضد التهاب عصبى است، بیمارى برىبرى را درمان مىکند.
تذکر: اسراف در خوردن آن مسمومیت ایجاد مىکند
دانه برنج در ابتدای امر در پوسته ای به نام چلتوک یا شلتوک قرار دارد که پس از درو ، از طریق کوبیدن ،از آن جدا می‌شود. این چلتوک در واقع همان سبوس برنج است که منبع ویتامین ها و مواد معدنی است اما از برنج جدا می‌شود .
مقدار ویتامینB1 در برنج سفید شده، یک ششم و ویتامین B2 نصف و ویتامین B3 به مقدار یک سوم برنج قهوه ای (برنج سبوس دار ) می‌باشد و موتد معدنی آن به مقدار بسیار زیادی کاهش می‌یابد.
چلتوک برنج ، سرشار از پروتئین ها و مواد معدنی نظیر فسفر ، پتاسیم ، منیزیم ، سیلیس و ویتامین‌های گروه B و E می‌باشد.
برنج یکی از غذاهای اصلی مردم آسیاست و به مقادیر زیاد در چین ، هندوستان ، ژاپن ، تایلند،فیلیپین و ایران کشت می‌گردد.
در ژاپن ، مدت‌ها از سبوس برنج برای مصارف آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شد؛ زیرا سبوس برنج رطوبت را در خود حفظ می‌کند و پوست را روشن می‌‌نماید و دارای اثر صاف کنندگی پوست است.
خواص درمانی:
تاثیر بر روی دستگاه قلبی_عروقی:
دمنوش چلتوک برنج باعث کاهش کلسترول خون می‌شود.
ویتامین E و اسید‌های چرب اشباع شده و نشده و در دمنوش چلتوک برنج ، آن را به یکی از مواد غذایی بسیار ارزشمند و مفید برای افزایش توازن هموستاز خون و ضد سرطان تبدیل کرده‌اند.
دمنوش چلتوک توازن قند خون را باعث می‌شود.
نقش ویتامین B1 موجود د دمنوش چلتوک برای عملکرد صحیح قلب بسیار مفید است و ضربان قلب را تنظیم می‌کند.
تاثیر بر روی دستگاه عصبی :
نقش ویتامین B1 موجود در دمنوش چلتوک برای افراد عصبی ، نگران ومضطرب بسیار مفیداست.
توانایی مغز را زیاد می‌کند.
دمنوش چلتوک احساس خستگی را از فرد دور می‌سازد.
برای رفع سردرد و گیجی مفید است .
برای درمان زود رنجی مفید است.
تاثیر بر روی دستگاه تنفسی :
دمنوش چلتوک در تسکین التهابات ناشی از آلرژی مفید است.
تاثیر بر روی دستگاه حرکتی :
کمبود ویتامین B1 باعث گرفتگی ماهیچه ساق پا ، درد و سنگینی در ساق پا ، گرمی پا، خواب رفتن و بی حس شدن انگشتان دست و پا می‌شود؛ دمنوش چلتوک به رفع این عوارض کمک می‌کند .
تاثیر بر روی دستگاه گوارش :
دمنوش چلتوک ملین و مسهل است.
دمنوش چلتوک برنج ، مهمترین راه درمان طبیعی و یبوست به شمار می‌رود.
در درمان بواسیر و نیز و سرطان کولون موثر است.
سوءهاضمه را رفع می‌کند و در رفع کم اشتهایی موثر است.
تاثیر بر روی پوست:
از مهمترین و شناخته شده ترین مواد موجود در چلتوک برنج ویتامین E است. خاصیت آنتی اکسیدانی ویتامین E ، خواصی نظیر ضد پیری و ضد چروک را برای این ویتامین ارزشمند توجیه می‌کند.
دمنوش چلتوک در ترمیم زخم‌های پوست موثر است .
خواص دیگر :
ویتامین‌های گروه B و به خصوص B5 در دمنوش چلتوک برنج ، باعث تحریک سوخت و ساز سلول‌های زنده و فعال پیاز مو می‌شود.
دمنوش چلتوک به رشد کودکان کمک می‌کند.
دمنوش چلتوک ، سیستم ایمنی بدن را افزایش می‌دهد.
موارد منع مصرف و عوارض جانبی
زیاده روی در مصرف سبوس ممکن است ایجاد اسهال نماید. همچنین منجر به انسداد روده و التهاب روده می‌شود.
طبیعت چلتوک برنج از نظر طب سنتی ایران، گرم و خشک است.